Page 18 - KobiEfor Eylül 2025

KAPAK

(IEA) verilerine göre, 2030’a kadar küresel elektrik talebinin
%50’sinin yenilenebilir kaynaklardan karşılanması bekleni-
yor. Bu dönüşüm, enerji güvenliğini artırırken ülkelerin dışa
bağımlılığını da azaltacak. Güneş, rüzgar, hidroelektrik, jeo-
termal ve biyokütle gibi yenilenebilir enerji kaynakları, tü-
kenmeyen yapılarıyla hem enerji güvenliğini hem de iklim
dostu kalkınmayı destekliyor. IEA verilerine göre; dünyada
2024 itibarıyla kurulu elektrik kapasitesinin yaklaşık yarısı
yenilenebilir kaynaklardan sağlanıyor. Özellikle güneş ve rüz-
gar teknolojilerindeki maliyet düşüşü, bu kaynakların hızla
yaygınlaşmasını beraberinde getirdi. Avrupa Birliği’nde (AB)
elektrik üretiminin neredeyse yarısı yenilenebilir kaynaklar-
dan karşılanıyor; Türkiye’de ise güneş ve rüzgar başta olmak
üzere yenilenebilir enerji yatırımları son yıllarda ivmeleniyor.

Görünmez kaynak; enerji verimliliği
sıfırlamak için kritik rol oynayacak. Biyometan, dalga ve gel-
Enerjide sürdürülebilirliğin yalnızca üretim boyutuyla değil,
git enerjisi gibi yeni nesil teknolojiler de sürdürülebilir enerji
tüketim tarafıyla da ele alınması gerekiyor. Sürdürülebilir
portföyünü çeşitlendiren alanlar arasında.
enerji sadece kaynak çeşitliliğini artırmakla sınırlı değil, aynı
zamanda mevcut enerjiyi en verimli şekilde kullanmayı kap- Dünyada ve Türkiye’de karbon nötr hedefler
sıyor. Daha az enerjiyle aynı işi yapabilmek, yani verimlilik, “gö-
ve politik çerçeve
rünmez enerji kaynağı” olarak nitelendiriliyor. Binalardan
Paris İklim Anlaşması, Avrupa Birliği’nin Yeşil Mutabakatı
sanayi tesislerine, ulaşımdan, tarıma, günlük yaşama kadar
ve 2050 için koyduğu net sıfır emisyon hedefi, küresel ölçekte
her alanda enerji verimliliğini artıracak teknolojiler, hem ma-
liyetleri düşürüyor hem de karbon ayak izini azaltıyor. Bu nok- dönüşümü hızlandırdı. Türkiye de 2053 Net Sıfır Karbon he-
tada akıllı şebekeler (smart grids), dijital enerji yönetimi defini açıkladı ve enerji sektörünü bu dönüşümün merkezine
sistemleri ve yapay zeka destekli optimizasyon çözümleri yerleştirdi. Bu hedef doğrultusunda karbon fiyatlandırma
devreye giriyor. Örneğin; akıllı şebekeler enerjinin arz ve talep mekanizmaları, Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması ve
yenilenebilir enerji yatırımları stratejik öneme sahip. Ulus-
dengesini anlık takip ederek kayıpları en aza indiriyor.
lararası finans kuruluşları da giderek artan oranda fosil yakıt

Depolama ve akıllı şebekeler projelerine olan desteklerini çekerken, yeşil enerji yatırım-
larını önceliklendiriyorlar.
Yenilenebilir kaynakların süreksizlik sorunu, enerji depo-
lama çözümleri ve akıllı şebeke teknolojileriyle aşılıyor. Ba- Yatırım ve ekonomik dönüşüm
tarya sistemlerindeki maliyet düşüşü, rüzgarın ve güneşin
Yenilenebilir enerji teknolojilerine yapılan yatırımlar, çev-
olmadığı saatlerde dahi temiz enerjiyi kullanabilmeyi müm-
resel faydanın yanı sıra yeni istihdam alanları açıyor, yerli üre-
kün hale getiriyor. Akıllı şebekelerse üretim ve tüketim den-
timi teşvik ediyor ve teknoloji transferini hızlandırıyor.
gesini optimize ederek sistem güvenliğini sağlıyor.
Örneğin; güneş paneli ve rüzgar türbini üretimi, birçok ül-

Hidrojen ve yeni teknolojiler kede stratejik sanayi politikalarının odağında. Uluslararası
Geleceğin temiz enerji taşıyıcısı olarak görülen yeşil hid- Yenilenebilir Enerji Ajansı’na (IRENA) göre, 2022’de yenile-
rojen, özellikle ağır sanayi ve ulaşımda karbon emisyonlarını nebilir enerji sektöründe 13 milyondan fazla kişi istihdam
edildi. Bu sayının 2030’a kadar iki katına çıkması bekleniyor.

Enerji güvenliği ve toplumsal katılım
Sürdürülebilir enerji dönüşümü aynı zamanda enerji güven-
liği açısından da kritik önemde. Fosil yakıtlara bağımlı ülkeler,
jeopolitik riskler karşısında kırılgan hale gelirken; yerli ve ye-
nilenebilir kaynaklara dayalı sistemler bu riski azaltıyor. Ayrıca,
enerji kooperatifleri ve mikro-şebeke uygulamaları sayesinde
bireylerin ve toplumların enerji üretim süreçlerine aktif katılımı
sağlanabiliyor. Bu da sadece çevreye değil, aynı zamanda de-
mokratikleşmeye ve ekonomik kapsayıcılığa da katkı sunuyor.

Dijitalleşme ve geleceğin enerji ekosistemi
Enerji sektöründe dijitalleşme, sürdürülebilirliğin yeni bo-
yutunu şekillendiriyor. IoT tabanlı sensörler, büyük veri ana-
18 KobiEfor Eylül 2025