Page 22 - KobiEfor Eylül 2025

UZMAN

KOBİ’lerin Güncel Sorunları ve Çözüm Önerileri

2 025 yılı itibarıyla KOBİ’ler, küresel ve yerel eko- desteklerden yararlanma hala sınırlıdır.
nomik dalgalanmaların etkisi altında ciddi zor-
6) İş Gücü ve İstihdam Sorunları: İşsizlik oranı
luklarla karşı karşıya kalmaktadır. Yüksek
enflasyon, finansmana erişim zorlukları, dijital dönü- %8.2 olsa da geniş işsizlik %28.4’tür. KOBİ’ler, nitelikli
iş gücü bulmakta zorlanmakta, eğitim eksikliği ve
şüm eksikliği ve rekabetçi baskılar gibi sorunlar, bu yüksek maliyetler nedeniyle verimlilik düşmektedir.
işletmelerin sürdürülebilirliğini tehdit etmektedir. Açık Ayrıca, vergi ve SGK borçları nedeniyle cezalar, istih-
kaynaklardan yararlandığım yazımda, veriler; resmi damı olumsuz etkilemektedir.
raporlar, ekonomik analizler ve güncel tartışmalardan Çözüm Önerileri:
derlenmiştir. 1)Finansmana Erişim İçin Çözümler:
Hilmi Develi Güncel Sorunlar: 2025 yılında Türkiye ekonomisi, • Finansman modelleri çeşitlendirilmeli: Fintek
%4.5’lik büyümeden sonra %3.2’ye yavaşlamış olup,
hilmideveli@gmail.com enflasyon %38 seviyelerine gerilemiş olsa da hala çözümleri, kitle fonlaması ve risk sermayesi teşvikleri
yüksek seyretmektedir. artırılmalı. KOSGEB ve TOBB gibi kurumlar, nefes
Bu ortamda KOBİ’ler, hem makroekonomik den- kredisi gibi programları genişletmeli.
gesizlikler hem de sektörel kısıtlarla mücadele et- • Vergi ve SGK yapılandırması: Cezai faizleri dü-
mektedir. şürerek yapılandırma sağlanmalı, esnafın nefes al-
KOBİ’ler, 1) Finansmana Erişim Zorlukları: KOBİ’lerin en ması için #VergiSGKYapılandırma gibi kampanyalar
büyük sorunu, finansmana erişimdir. hayata geçirilmeli.
Türkiye’nin Yüksek enflasyon ve faiz oranları (%54’e varan • Politika önerileri: Kredi arzını artırmak için te-
sosyo-ekonomik cezai faizler), kredi arzının yetersizliği ve teminat ge- minat gereklilikleri esnetilip, zombi şirketlere yönelik
kalkınmasının reklilikleri, işletmeleri zorlamaktadır. 2025’te konkor- düzenlemeler getirilmeli.
dato ilan eden firmaların istihdamdaki payı binde 5
anahtarıdır, civarında olsa da bu durum genel ekonomik görü- 2) Dijital Dönüşüm İçin Çözümler
ancak 2025’te nüme risk oluşturmamaktadır; ancak esnaf ve KO- • KOBİ’lere dijital strateji eğitimleri verilmeli, siber
Bİ’ler arasında haciz, bloke ve vergi cezaları güvenlik araçları sübvanse edilmeli.
finansman, yaygınlaşmıştır. Zombi şirketlerin varlığı da KOBİ’leri 2030 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi kapsamında di-
dijitalleşme ve olumsuz etkilemekte, rekabeti bozmaktadır. Ayrıca, jital ekonomi geçişi hızlandırılmalı.
enflasyon gibi batık kredi oranlarının artması, bankaların KOBİ kre- • Dijitalleşmeye yönelik hibe ve teşvikler artırıl-
dilerini sınırlamasına yol açmaktadır. malı, Flow Master gibi entegre yazılımlar teşvik edil-
sorunlar 2) Dijital Dönüşüm ve Teknolojik Yetersizlikler: meli.
büyümelerini KOBİ’lerin %68’i müşteri ilişkilerinde dijital araçlar 3) Enflasyon ve Rekabetçilik İçin Çözümler
kullanmasına rağmen; genel dijital uptake düşük se- • Mali disiplin ve destekler: Enflasyonu düşürmek
sınırlamaktadır.
viyededir. Siber güvenlik, çalışan eğitimi ve altyapı ku- için sıkı para ve mali politikalar sürdürülmeli, KO-
Çözüm önerileri, rulumları hala zorluklar yaratmaktadır. 2025 Bİ’lere düşük faizli kredi sağlanmalı.
devlet destekleri raporlarına göre, KOBİ’lerin büyüme performansı ge- • Yerel tedarik ağları güçlendirilmeli, yeşil ve dön-
lişmiş ülkelere göre geride kalmakta, yüksek tekno-
(KOSGEB, TOBB), lojili ürün üretimi sınırlıdır. Dijitalleşme eğilimleri artsa güsel ekonomiye geçiş teşvik edilmeli.
yapısal reformlar da düzenleyici engeller ve düşük uluslararası ticaret 4) Kurumsallaşma İçin Çözümler
• Liderlik eğitimi: Nesil devri programları gelişti-
ve inovasyon katılımı (%75 istihdam sağlayan KOBİ’lerin ihracattaki rilmeli, danışmanlık hizmetleri sunulmalı. KOBİ Da-
payı düşük) sorun teşkil etmektedir.
odaklı 3) Enflasyon, Rekabetçilik ve Tedarik Zinciri So- nışmanlığı eğitimleri ile yapay zeka entegrasyonu
yaklaşımlarla runları: Yüksek enflasyon, KOBİ’lerin rekabetçiliğini teşvik edilmeli.
ciddi ölçüde etkilemekte, toplumu düşük gelir sevi- 5) E-İhracat İçin Çözümler
hayata yesine hapsetmektedir. 2025’te ekonomik büyüme ya- • Yapısal reformlar: Lojistik ve pazar erişimi des-
geçirilmelidir. vaşlarken, net ihracatın zayıflaması ve tedarik zinciri tekleri artırılmalı, e-ihracat eğitimleri verilmeli, yük-
Sürdürülebilir kesintileri (küresel şoklara karşı dayanıklılık eksikliği) sek teknolojili sektörlere odaklanılmalı.
işletmeleri hayatta kalmaya odaklanmaya zorlamak- 6) İş Gücü İçin Çözümler
büyüme için, tadır. Balıkesir gibi bölgelerde finansman modelleri- • Eğitim programları: Nitelikli iş gücü için mesleki
politika nin yetersizliği, KOBİ’leri zorlamaktadır. eğitimler artırılmalı, istihdam teşvikleri verilmeli. Borç
4) Kurumsallaşma ve Yönetim Sorunları: KO-
yapıcıların Bİ’lerde liderlik yönetimi ve nesil devri sorunları yay- yapılandırması ile istihdamı korunmalı.
Sonuç: KOBİ’ler, Türkiye’nin sosyo-ekonomik kal-
KOBİ’leri gındır; liderler gençlere yer vermek istememekte, bu kınmasının anahtarıdır, ancak 2025’te finansman, di-
önceliklendirmesi da büyüme ve sürdürülebilirliği engellemektedir. Ay- jitalleşme ve enflasyon gibi sorunlar büyümelerini
rıca, yüksek teknolojili sektörlerde çalışma eksikliği
şarttır. ve genel kurumsallaşma yetersizliği, ulusal/uluslar- sınırlamaktadır. Çözüm önerileri, devlet destekleri
arası rekabette dezavantaj yaratmaktadır. (KOSGEB, TOBB), yapısal reformlar ve inovasyon
5) E-İhracat ve Uluslararası Engeller: KOBİ’lerin odaklı yaklaşımlarla hayata geçirilmelidir. Bu sayede
ihracat yapamaması, yapısal (teknoloji eksikliği) ve KOBİ’ler, sadece hayatta kalmakla kalmayıp, reka-
operasyonel (lojistik, pazar erişimi) engellerden kay- betçi bir şekilde büyüyebilir ve ekonomiye daha fazla
naklanmaktadır. 2025’te, KOBİ tanımı güncellenerek katkı sağlayabilir. Sürdürülebilir büyüme için, politika
net hasılat sınırı 1 milyar TL’ye yükseltilmiş olsa da bu yapıcıların KOBİ’leri önceliklendirmesi şarttır.
22 KobiEfor Eylül 2025