Page 37 - KobiEfor Kasım 2025

bir lojistik yatırım üssü olarak görülmektedir. trendlerle uyumlu olarak yeşil ve dijital dö-
Önümüzdeki dönemde de yabancı yatırımların nüşüm süreçlerini hızlandırdığını da kayde-
artarak devam etmesi ve iş birliği fırsatlarının den Engin, özellikle Avrupa Birliği’nin (AB)
çoğalması beklenmektedir.” Yeşil Mutabakatı (Green Deal) ve sürdürüle-
Bilgehan Engin, Türkiye’nin dış ticaretinin bel- bilirlik kriterlerinin, Türkiye’de faaliyet gös-
kemiği olan lojistik sektörünün üretilen mal ve teren lojistik firmaları üzerinde dönüşüm
hizmetlerin dünya pazarlarına ulaştırılmasında baskısı yarattığını kaydediyor:“Halen kara-
kritik rol oynadığını vurgulayarak, 2024’te Türki- yolunun baskın olduğu Türk taşımacılık
ye’nin toplam hizmet ihracatının 115.2 milyar sektöründe fosil yakıtlara bağımlılık yüksek
dolar olduğunu ve bunun 38.9 milyar doları (%34) olduğundan, yeşil dönüşümün hızlanması
taşımacılık ve lojistik hizmetlerinden elde edildi- için demiryolu bağlantılarının artırılması ve
ğini aktarıyor: “Ticaret Bakanlığı, lojistik-taşıma- intermodal taşımacılığın teşvik edilmesi
cılık hizmet ihracatının 2025 sonunda 48 milyar büyük önem taşımaktadır. İlerleyen yıllarda
dolara, 2028’de ise 78 milyar dolara ulaşmasını karbon vergileri ve çevre standartları sıkı-
hedeflemektedir. Son on yılda denizyolu taşıma- Bilgehan Engin laştıkça, sektörün yeşil dönüşümü bir tercih
cılığının payında azalma, karayolu ve demiryolu değil zorunluluk halini alacaktır. Dijital dö-
taşımacılığındaysa görece artış eğilimi gözlenmektedir.” nüşüm cephesinde ise Türkiye lojistiği oldukça dinamik bir
Açılan fırsat penceresi: Bilgehan Engin, Pandemi’yle kırılan adaptasyon sürecindedir. Büyük kargo şirketleri teslimat opti-
küresel tedarik zincirlerinin, Türkiye’nin “dünyanın tedarik zinciri mizasyonu, canlı kargo takip aplikasyonları gibi sistemler ge-
üssü” olma hedefini destekleyen bir fırsat penceresi açtığına liştirirken; yük taşıma platformları nakliyeci ile yük sahibini
dikkat çekiyor: “Türkiye, coğrafi olarak Avrupa ile Asya’nın ke- anlık olarak buluşturan çözümler sunuyor. Tek Pencere Sistemi
sişiminde yer alması ve Kuzey Koridor yerine Orta Koridor ola- gibi altyapılar sayesinde gümrük işlemleri kısmen elektronik
rak adlandırılan güzergâhta daha ekonomik ve hızlı bir alternatif ortama taşındı, bu da işlem sürelerini azaltarak verimlilik sağ-
sunmasıyla çok uluslu şirketlerin dikkatini çekmektedir. Pan- lıyor. Depolarda otomasyon ve robotik kullanımına başlayan şir-
demi sonrasında şirketler tedarik ağlarını çeşitlendirme ihtiyacı ketler, insan hatasını ve süre kaybını en aza indirmeye çalışıyor.
hissederken, ‘yakın kıyı’ stratejisi kapsamında üretimi Uzak Do- Bunun yanı sıra sektörde veri analitiği ve yapay zeka kullanımı
ğu’dan kısmen yakın coğrafyalara kaydırma eğilimi doğmuştur. sayesinde talep tahmini, güzergâh planlama, envanter optimi-
Bu trendin merkezinde yer alan ülkelerden biri de Türkiye’dir. zasyonu gibi alanlarda ciddi iyileşmeler sağlanıyor.”
Özellikle Avrupalı firmalar için Türkiye, Çin’e alternatif en po- Bilgehan Engin, Türk lojistik sektörünün çifte dönüşüm
püler tedarik ve üretim bölgelerinden biri haline gelmiştir. Ül- yaşadığını söylüyor: “Bir yandan karbon salımını düşürmek
kemiz, son yıllarda otoyollar, mega limanlar, Marmaray tüp ve yeşil standartlara uyum sağlamak için altyapısını ve araç
geçidi, Bakü-Tiflis-Kars demiryolu hattı gibi projelerle altyapısını filosunu yeniliyor, diğer yandan Lojistik 4.0 diyebileceğimiz
güçlendirerek bir lojistik merkez olma yönünde önemli adımlar dijital çağa ayak uydurarak operasyonlarını akıllandırıyor.
attı. İstanbul Havalimanı dünyanın en büyük hava kargo mer- Bu dönüşümlerin meyvesi olarak, sektörün sürdürülebilir-
kezlerinden biri olma yolunda ilerliyor; Mersin, İzmir ve İsken- lik performansı ve uluslararası rekabetçiliği önümüzdeki
derun gibi limanlar bölgesel hub olma kapasitelerini artırıyor. yıllarda belirgin biçimde artacaktır. Elbette KOBİ ölçeğindeki
Ayrıca organize sanayi bölgeleri (OSB’ler) yakınında kurulan lo- birçok nakliyeci için bu dönüşümlerin mali yükü olacağın-
jistik merkezler ve depolama tesisleri, entegre tedarik zinciri dan, sektör paydaşları ve devletin ortak projeler ve teşvik-
hizmetlerini kolaylaştırıyor. Pandemi sonrası yeniden şekillenen lerle bu geçişi kolaylaştırması beklenmektedir. Ancak genel
tedarik rotalarında Türkiye’nin avantajı, esnek ve çok modlu ta- gidişat itibarıyla, Türkiye lojistik sektörü yeşil ve dijital dö-
şımacılık kabiliyetine sahip olmasıdır. ” nüşüm trenine çoktan binmiştir ve bu sayede uzun vadede
“Türkiye ciddi bir lojistik atılım eşiğindedir”: Bilgehan verimli, çevre dostu ve yüksek katma değerli bir yapıya ev-
Engin, Orta Koridor’un canlandırılması ve yeni ulaştırma pro- rilmektedir.”
jelerinin Türkiye’yi küresel tedarik zincirlerinin kilit parçası “Ulaşım altyapısını çeşitlendirmek ve entegre etmek ge-
yapma potansiyeline sahip olduğunu vurguluyor: “Elbette bu rekiyor”: Bilgehan Engin, demiryolu ve denizyolu altyapısının
hedefe tam anlamıyla ulaşmak için Türkiye’nin önünde bazı gö- yetersiz entegrasyonu nedeniyle alternatif modların yeterince
revler bulunmaktadır. Altyapının güçlendirilmesi (özellikle de- kullanılamadığına da değiniyor: “Ulaştırma altyapısını çeşit-
miryolu ağının ve liman bağlantılarının geliştirilmesi), gümrük lendirmek ve entegre etmek gerekiyor. Özellikle demiryolu
süreçlerinin hızlandırılması ve nitelikli iş gücü yetiştirilmesi ge- yatırım ve iyileştirmelerine öncelik verilmelidir. Mevcut de-
rekmektedir. Ancak mevcut eğilimler ışığında, Türkiye tedarik miryolu hatlarının modernizasyonu, sanayi bölgelerine ve li-
zinciri üssü olma hedefine oldukça yakınlaşıyor. Pandemi son- manlara yeni hat bağlantıları kurulması şarttır. Karayolu
rası dönemde Türkiye ciddi bir lojistik atılım eşiğindedir; doğru ağırlığını azaltmak üzere kombine taşımacılık (ro-ro gemileri
yatırımlar ve politikalarla dünyanın tedarik merkezi olma he- + tren gibi) yaygınlaştırılmalı, uluslararası taşımalarda inter-
define ulaşma şansı yüksektir. Şu anda sektör, bu hedef doğ- modal çözümler desteklenmelidir. Ayrıca, karayolu altyapı-
rultusunda hızlı büyüme ve dönüşüm aşamasındadır.” sında da akıllı lojistik sistemleri (dijital takip, trafik
Yeşil ve dijital dönüşüm: Türk lojistik sektörünün, küresel optimizasyonu) kullanılarak mevcut yol kapasitesinin etkinliği
Kas m 2025 KobiEfor 37