Page 37 - KobiEfor Temmuz - Ağustos 2025

%46.4’ten %44.8’e geriledi.
İSO İkinci 500’de 2023’te %76.7 artan toplam borçlar
2024’te %32.2 büyüdü. Alt kalemler incelendiğinde, 2023’te
%66 olan mali borçlardaki artış, 2024’te %45.1’e geriledi.
Diğer borçlar ise 2023’teki %87.5’lik artışın ardından 2024’te
%20.6 ile çok daha düşük oranda arttı.2024’te önceki üç yılın
aksine mali borçlar diğer borçların üzerinde büyüdü. Bu
durum, yükselen faizlere rağmen nispeten daha küçük ve
orta ölçekli kuruluşların finansman ihtiyacını karşılamak
için kredi kullanmak durumunda kaldığına işaret ediyor.
Borçların vadelerine göre gelişiminde ise özellikle kısa

vadeli mali borçlardaki artışın yavaşlaması dikkat çekiyor.
%18.9 azalışla 118 milyar TL’ye geriledi. Böylece finansman
Bu durum, kısa vadeli mali borçların toplam mali borçlar
giderlerinin faaliyet karına oranı 35.8 puanlık çarpıcı bir ar-
içindeki payına da yansıyor. 2021 ve 2022’de artış eğilimi
tışla %80.9’a yükseldi. 2014-2023 ortalamasının %43.4 ol-
sürdüren kısa vadeli mali borçların toplam borçlar içindeki
duğu düşünüldüğünde, yıllardan beri hep işaret edildiği
payı, uygulanan sıkı para politikalarının kısa vadeli mali
üzere sanayiciler ana faaliyetlerinden elde ettiği karın yarı-
borçlanma imkanlarını azaltmasının da etkisiyle 2023’te
sının da ötesinde, kazandığı paranın 4/5’ünden fazlasını fi-
%59.1’e, 2024’te ise %57.4’e geriliyor. Ancak yine de bu
nansman giderlerine ayırmak gerçeğiyle karşı karşıya
oranlar 2021 ve öncesine göre oldukça yüksek düzeylerde
kalmış bulunuyor.
kalmayı sürdürüyor.

Devreden KDV sorunu, sanayi kuruluşlarının
nakit akışında önemli bir yük
Sanayicilerin uzun yıllardır dile getirdiği ve makul bir
çözüm bulunması noktasında çeşitli öneriler sunduğu dev-
reden KDV alacakları sorunu, gerek İSO 500 gerekse İSO
İkinci 500 şirketleri için hala devam ediyor. Devreden KDV
yükü, İSO 500 için 2024’te %26.9 artışla 84.7 milyar TL’ye
yaklaşmıştı. İSO İkinci 500’de de devreden KDV bir önceki
yıla göre %24 artarak 17.4 milyar TL’ye yükselmiş durumda.

Özkaynaklar, aktiflerin üzerinde büyüdü Söz konusu artış, enflasyonun altında kalması bakımından
geçtiğimiz yıllara göre bir nebze daha pozitif tablo sunsa da
Enflasyon muhasebesi uygulaması 2023’te aktifler ve
sanayicilerin bu döngüyü uzun zamandır devlete sıfır faiz ve
özkaynaklar başta olmak üzere bilanço büyüklüklerinde
sonsuz vade ile borç verilmesi olarak gördüklerini hatırlat-
önemli artışlara yol açmıştı. İSO İkinci 500 şirketleri bu an-
mak gerekiyor. Özellikle enflasyonun yüksek seyrettiği dö-
lamda incelendiğinde, 2024’te enflasyon düzeltmesinin et-
nemlerde, devreden KDV sorunu sanayi kuruluşlarının
kisinin daha sınırlı kaldığı görülüyor. Bu verilere bakıldığında
nakit akışı açısından daha da önemli bir yük haline geliyor.
aktif tarafında dönen varlıkların %35.5, duran varlıkların ise
%38.7 büyüdüğü ortaya çıkıyor. Böylece aktif toplamındaki
artış %37 gerçekleşti. Pasif tarafında ise özkaynaklar %41.3
artarken, toplam borçlardaki artış %32.2 ile daha düşük
kaldı. Bu da 2023’te olduğu gibi 2024’te de özkaynakların
aktiflerin üzerinde büyüdüğünü gösteriyor.

KOBİ’ler yüksek faize rağmen kredi
kullanmak zorunda kaldı
İSO İkinci 500 borç ve özkaynakların dağılımı açısından
da çarpıcı veriler sunuyor. 2023’te uygulanan enflasyon dü-
zeltmesi, İSO İkinci 500’ün kaynak yapısını esas itibarıyla Düşük teknoloji yine zirvede, orta-yüksek
özkaynaklar üzerinden etkilemiş ve kaynak dağılımını iyi-
teknoloji artıyor, yüksek teknoloji geriliyor
leştirici rol oynamıştı. 2024’te de kaynak yapısındaki değişim
İSO İkinci 500’ün dikkat çeken bir başka göstergesi de
özkaynaklar lehine gerçekleşmiş gözüküyor. 2023’ten
teknoloji yoğunluklarına göre yaratılan katma değer dağı-
2024’e özkaynakların toplam aktifler içindeki payı lımı. Bu verilere bakıldığında, en yüksek pay %41 ile yine
%53.6’dan %55.2’ye çıkarken toplam borçların payı düşük teknoloji yoğunluklu sanayilere ait. Ancak bu grubun
Temmuz-A ustos 2025 KobiEfor 037