Page 36 - KobiEfor Temmuz - Ağustos 2025

SO K NC 500

Zarar eden kuruluş sayısı 72’den 159’a yükselirken;
kar edenler 495’ten 470’e geriledi: Karlılıktaki zayıf per-
formans, kar ve zarar eden kuruluşlar sayısında da kendini
KOBİ’lerin ihracattaki payı arttı: Bu gelişmeler sonu- açıkça gösterdi. İSO İkinci 500’de vergi öncesi dönem kar ve
cunda İSO İkinci 500’ün Türkiye sanayi ihracatı içindeki payı zarar büyüklüğüne göre 2023’te kar eden kuruluş sayısı 428
2024’te 0.2 puan artarak %6.3’e yükseldi. iken, bu sayı 2024’te 341’e geriledi. Zarar eden kuruluş sa-
yısı da 72’den 159’a yükseldi. Bu sayı, İSO İkinci 500’ün açık-
lanmaya başladığı 1997’den bu yana en yüksek değer
olarak dikkat çekti. Diğer taraftan, operasyonel karlılığı
gösteren faiz, amortisman ve vergi öncesi kar/zarar büyük-
lüğü esas alındığında, kar eden firma sayısının 495’ten
470’e gerilediği ve zarar eden firma sayısının 30 ile 2013
sonrasındaki en yüksek seviyesine çıktığı görülüyor.

Karlarda sert düşüş, tüm göstergeler negatif
2024’te İSO 500’de olduğu gibi İSO İkinci 500’de de karlar
sert düşüşler gösterdi. Satışlardaki zayıf performansın yanı
sıra maliyetlerde gerçekleşen yüksek artışlar faaliyet kar-
lılığını olumsuz etkiledi. İSO İkinci 500’ün faaliyet karı
2024’te %18.9 azalarak 145 milyar liradan 118 milyar liraya
geriledi. Buna paralel olarak faaliyet karlılığı da %12.6’dan Karlılık Göstergeleri
%7.3’e indi. Bu oran 2014-2023 ortalaması olan %10.9’un İSO İkinci 500’ün karlılık bileşenlerini yansıtan bu tablo
oldukça altında gerçekleşti. geçen yıl ile kıyaslandığında, 2023’ün ardından 2024’te da
İSO İkinci 500’ün 2024’te vergi öncesi kar ve zarar top- net kambiyo zararının oluştuğu görülüyor. Aynı yılda enflas-
lamı %63.8 düşüşle 95 milyar TL’den 34 milyar TL’ye geri- yon muhasebesi uygulaması nedeniyle de nette düzeltme
ledi. Satış karlılığı ise %8.2’den %2.1’e inerken, bu oran son zararı ortaya çıkmış. İSO İkinci 500 şirketleri 2024 yılında
on yılın ortalaması olan %7’nin oldukça altında kaldı. kambiyo ve enflasyon düzeltmesi işlemleri haricindeki
Vergi öncesi kar ve zarar toplamındaki düşüşte enflas- diğer gelirlerden 40 milyar TL’lik net kar elde etti. Bu raka-
yon muhasebesi uygulaması sonucunda oluşan 20.6 milyar mın net satışlara oranı da %1.6’dan %2.5’e yükseldi. Üretim
TL’lik net enflasyon düzeltmesi zararının da etkisi söz ko- faaliyeti dışı gelirler içerisinde faiz, temettü, iştirak, menkul
nusu oldu. Bu zararın satış karlılığına etkisi 1.3 puan olarak kıymet, duran varlık satışı, komisyon vb. gibi pek çok kalem
gerçekleşti. Bu uygulama yapılmasaydı İSO İkinci 500’ün yer alıyor.
satış karlılığı %2.1 değil, %3.4 olacaktı.
Bir diğer önemli karlılık göstergesi olan faiz, amortis- Firmaların faaliyetten kazandığı
man ve vergi öncesi kar/zarar toplamı ise %16’lık sınırlı ar- kârın %81’i finansmana gitti
tışla 177 milyar TL’den 205 milyar TL’ye yükseldi. Buna Finansman giderleri geçmiş yıllarda olduğu gibi 2024’te
karşılık FAVÖK karlılığı oranı 2.6 puan düşüşle %15.3’ten de hem İSO 500’de hem de İSO İkinci 500’de sanayi kuru-
%12.7’ye geriledi. Söz konusu oran 2014-2023 ortalaması luşlarının karlılıklarında temel belirleyicilerden biri olmayı
olan %13.8’in altında kaldı. 2024’te İSO İkinci 500’ün tüm sürdürdü. İSO İkinci 500’ün finansman giderleri %45.4 ar-
karlılık göstergelerinde olumsuz bir tablo yaşandı. tarak 95 milyar TL’ye yükseldi. Aynı yılda faaliyet karı ise
036 KobiEfor Temmuz-A ustos 2025