Page 106 - KobiEfor Mayıs - Haziran 2025

D J TAL-UZMAN

Endüstri 4.0 ve KOBİ’ler: Uyum mu, Uyumlanma mı?

KOBİ’ler için dijital dönüşüm artık bir seçenek değil, kaçınılmaz bir
zorunluluk. Endüstri 4.0 çağında üretim; yalnızca makinelerle değil,
verilerle, yapay zekâ ile ve akıllı sistemlerle yeniden şekilleniyor. Büyük
yatırımlara gerek kalmadan, küçük adımlarla büyük verim artışları
sağlamak mümkün.
Bundan birkaç yıl öncesine dartlarını yükseltir ve müşteri
kadar, üretim dendiğinde akla ilk memnuniyetini artırır. En önemlisi,
gelen şeyler ustaların başında dur- bu çözümler kolayca erişilebilir.
duğu makineler, sabahın erken sa- Yine de yerli yazılım şirketleri bu
atlerinde çalışan atölyeler ve alanda etkili çözümler sunmakta-
yoğun insan emeğiydi. Bu sahneler dır. Bu dönüşüm elbette makine-
şu anda başka bir hikâyeye geçiyor. lerle sınırlı değildir. İnsan kaynağı,
Akıllı fabrikaların gelişimi, sadece küçük ve orta ölçekli işletmelerin
büyük sanayi devlerinin değil, dijitalleşme yolculuğunda çok
küçük ve orta ölçekli işletmelerin önemlidir. İş süreçlerini yeniden
de yaşamlarını doğrudan etkiliyor. tasarlamak, çalışanlara dijital
Karşı karşıya kaldık. Bu noktada okuryazarlık öğretmek ve veriyle
bir karar vermek gerekiyor: oyuna çalışabilen bir ekip kurmak gere-
katılmak mı yoksa katılmamak Prof. Dr. kiyor. Bu noktada danışmanlık ve
mı? Endüstri 4.0, büyük ve karma- B. Aykut Arıkan eğitim kaçınılmazdır.
şık görünebilir. Ancak esas olarak, aykut.arikan@natyazilim.com.tr İnsanlar, teknoloji geliştikçe ya-
dijital dönüşümler, üretimin daha tırım yapmak istiyor. Bu yatırım
verimli, daha hızlı, daha esnek ve arıza sonrası ya da rutin kontrol uzun vadede iyi bir kar getirecek.
daha öngörülebilir hale gelmesini şeklindeydi. Bununla birlikte, her Sektörel işbirliği ve kamu desteği
sağlar. Bu dönüşümün ana bile- iki yöntem de zaman ve kaynak bu noktada çok önemlidir. Kal-
şenleri, sensörlerden alınan veri- kaybına neden olur. Yeni sistemler kınma Ajansları, TÜBİTAK ve KOS-
leri analiz eden yapay zekâlar, makinelerin kendi sağlık durumla- GEB gibi kurumların teşvik ve
kendi kendini optimize eden üre- rını analiz etmesine izin veriyor. hibeleri, dijital dönüşüm sürecini
tim hatları ve insan-robot iş birli- Sensör verilerini kullanan sistem- hızlandırmak için büyük fırsatlar
ğidir. ler, arızaları daha meydana gelme- sunar. Bununla birlikte, çok sayıda
Bu noktada KOBİ’ler devreye gi- den öngörebilir. Bu, duruşları küçük ve orta ölçekli işletme
riyor. Çünkü artık büyük sanayi azaltır. Üretim sürekli olarak (KOBİ) bu desteklerden haberdar
tesisleri değil, küçük ve orta ölçekli devam ediyor. Robotlar da artık değil veya başvurmak için zorlanı-
işletmeler de bu değişimle ilgileni- hayal değil. Küçük işletmeler artık yor. Bu nedenle bilgi paylaşımı ha-
yor. Akıllı fabrikalar için büyük ya- robotik kolları satın alabilir. Eski- yati önem taşır. Bu yazının amacı
tırımlar gerektiği algısı yanlış. den bu tür kollar yalnızca otomotiv da tam olarak bu farkındalığı artır-
Küçük ve orta ölçekli işletmeler devi şirketler tarafından görülürdü. maktır.
için ölçeklenebilir çözümler mev- Bir kaynak ünitesi veya kargo ku- Sonuç olarak, Endüstri 4.0
cuttur. Örneğin; bir CNC atölyesi, tulama hattı robotla desteklendi- küçük ve orta ölçekli işletmeler
makinelerine sensörler yerleştire- ğinde hem hız hem de iş güvenliği için umut verici bir gelişmedir. Bu-
rek üretim verilerini toplayabilir, artar. nunla birlikte, bu adımı atmak için
analiz edebilir ve üretim hattını Robotlar sadece çalışan sayısını vizyon, cesaret ve stratejik bir yak-
daha iyi hale getirebilir. Bu tür diji- azaltmıyor. Aynı zamanda çalışan- laşım gereklidir. Tüm dönüşümü
talleşme, müşteri memnuniyetini ların daha yaratıcı alanlarda çalış- aynı anda her işletme gerçekleşti-
artırır, bakım maliyetlerini düşürür malarını sağlar. Bununla birlikte, remez. Bununla birlikte, her iş-
ve hata oranlarını düşürür. Küçük kalite kontrol süreçlerini dijitalleş- letme, kendi yeteneklerine göre ilk
başlangıçlar yapmak mümkündür. tirmek, talep tahmini yapmak ve adımı atabilir. Çünkü konu sadece
Bu yolculuğu planlamak çok üretim planlaması yapmak artık teknoloji değil. Asıl sorun, tekno-
önemlidir. yapay zekâ ile mümkün. Örneğin; lojiyi doğru şekilde anlamak ve
Endüstri 4.0’ın en önemli doğ- ürün kusurları görsel tanıma sis- kullanmak. Geleceğin üretim dün-
rudan faydalarından biri, öngörü- temleri tarafından otomatik olarak yasında en güçlü olan değil, en
ler bakımıdır. Geleneksel bakım, tespit edilebilir. Bu, kalite stan- uyumlu olan yaşayacak.

106 KobiEfor Dijital May s-Haziran 2025