Page 111 - KobiEfor Mayıs - Haziran 2025

KONUK YAZAR

Küresel ve Ulusal Gerilimin Ekonomik Etkileri

025 yılı itibarıyla ekonomi yönetimi, bir- biraz daha az kayıpla tamamlayacağı gibi yeni
çok ülkenin karşılaştığı çeşitli zorluklar fırsatlar da yaratabilirler. Ama önlemini zama-
2ve belirsizliklerle şekilleniyor. Özellikle nında almamış, piyasa ekonomisine alışık fir-
ABD Başkanı Trump’ın ek vergileri gündeme malar bazı temel yaklaşımlar geliştirmek
getirmesi ile başlayan ABD, Çin, Avrupa Birliği zorunda kalacaklar.
Üye ülkelerinde, karşılıklı vergi artırımları gün- Ekonomik krizler genellikle ani gerçekleşir.
deme gelirken; tüm dünyayı saran endişe piya- Bu durumlarda hükümetler, piyasalara hızlı bir
Gültekin enel salarda âdeta türbülans etkisi yaratmış olmalı şekilde müdahale ederek, likidite sorunlarını
giderir ve ekonomik istikrarı sağlarlar. Ama bu
ki birçok ülkede kriz önlemleri alınmaya baş-
Efora irketler Grubu landı. Tüm Dünya piyasalarını etkileyen bu çıkış ani gelişen bir kriz değil, özellikle pandemi dö-
Yöne m Kurulu Ba kan henüz sıcaklığını korurken, ülkemizde yaşanan neminden başlayan ve kartopu gibi büyüyerek
siyasi hareketliliğin de piyasalara olumsuz yan- gelen bir süreç. Dolayısıyla hükümetlerin bu
sıdığı aşikâr. gibi bir süreçte hızlı karar alması, hızlı sonucu
Mart ayında TÜFE 2.6 oranında artış gös- getirmeyeceği için şirketler kendi dirençlerini
Stratejilerin etkin terdi. Aylık bazdaki bu artış, yıllık bazda yaklaşık artırıcı önlemleri hükümetlerden daha önce
bir şekilde %39’lara denk geliyor. Bu da Türkiye’yi yüksek kendileri almak zorundadır. Bu nedenle, şirket-
enflasyonlu ülkeler liginde tutmaya devam edi- ler kendi harcamalarını, finansal kaynaklarını,
uygulanması, yor. Dünya enflasyon sıralamasında hala son- borçlanma tablolarını, stok üretimlerini acilen
ekonomik dan beşinci sırada olan ülkemizde işletmeler ve gözden geçirerek, hükümetin de alacağı ön-
krizlerin etkilerini halk adeta enflasyon bağımlısı haline gelmiş lemlerle kendilerine can suyu sağlamalıdırlar.
durumda. Bir zamanlar Avrupa Birliği Üye Ül- Hükümet işletmelere mali teşvikler uygulama-
azaltmaya ve keleri arasına girmek için %5’lerin altını hedef- larını artırmalı. Altyapı projeleri, vergi indirimleri
sürdürülebilir lerken bugün %39’lara seviniyoruz. Tabii bu ve sosyal yardımlarla, ekonomik aktiviteyi can-
bir büyüme arada baharı beklerken gelen ani kışı ve don landırmalı.
hadisesini de unutmamak lazım. Tarım sektö- Merkez Bankası para politikalarını yeniden
sağlanmasına ründe yaşanan bu beklenmedik don olayı, gıda gözden geçirerek, faiz oranlarını düşürmeli
yardımcı olacağı fiyatları üzerindeki etkisiyle enflasyonun başka veya para arzını artırarak ekonomik büyümeyi
kanaatinde bir tetikleyicisi olarak önümüzdeki aylarda gö- teşvik edebilmeli. Düşük faiz oranları, kredi alı-
rülecektir. Bu arada riskli firmaların ve birçok mını teşvik eder ve yatırım yapma isteğini artırır.
olmakla birlikte. sektörün yılın ilk çeyreği sonrasında piyasaların Krizlerden en çok etkilenen sektörlere yönelik
Temennim odur açılabileceği ümidi ile sabırsızlıkla beklediği özel destek programları oluşturulmalıdır. Ör-
ki; ne küresel ne Merkez Bankası’nın faiz indiriminin de maa- neğin; turizm, imalat ve perakende sektörle-
lesef gerçekleşmediğini de unutmayalım. rinde, istihdamı koruma ve artırma amacıyla
de ulusal anlamda Peki bunca olumsuzluğa nazaran biraz da destek verilmesi faydalı olacaktır.
enflasyon ve piyasaların ya da sektörlerin beklentilerine ba- Global bir kriz karşısında uluslararası iş bir-
yüksek faizlerinin kalım. Örneğin; en sondan başlarsak, don ola- liği kritik öneme sahiptir. Küresel kavga haline
yının tarım üreticilerinden üzerinde yaşattığı gelen vergi artırımları durdurulmalı ve ülkeler
altında büyük zararların, devlet tarafından karşılan- birlikte hareket ederek ticaret engellerini kal-
ezilmeyeceğimiz ması beklentisi var. Mutlaka hükümetimiz bu- dırabilir ve ekonomik büyümeyi teşvik eden po-
bir yıl olmasıdır. nunla ilgili birtakım önlemler alacaktır. Fakat litikalar geliştirmeli.
üreticinin zararlarının karşılanması ürünü geri Kriz dönemlerinde, dijital dönüşüm ve tek-
getirmeyecek ve ithal ürünlerle piyasa arzı gi- nolojik yenilikler, işletmelerin dayanıklılığını ar-
derilecek. Bu da gıda fiyatlarının artması de- tırabilir. Bu bağlamda, e-ticaret ve uzaktan
mektir ki, üreticinin zararlarını giderdiğiniz gibi çalışma gibi alanlara yatırım yapılması, hibrit
tüketiciyi de sübvanse edemeyecek ve zaten çalışma seçenekleri gözden geçirilerek, şirket-
enflasyonla eriyen alım gücünün daha da azal- lerin mali yükü azaltılmalı.
masına vesile olacaktır. Yani yine bir enflasyon Ekonomik zorluklardan etkilenen bireyler
etkisi demektir. Faizlerin düşmesini bekleyen için sosyal güvenlik ağının güçlendirilmesi, top-
konut sektörü, imalat sektörü, yeni yatırımlar lumsal istikrarı sağlamak açısından oldukça
için tetikte bekleyen KOBİ’ler gibi tüm sektörler önemli olacaktır.
faiz enflasyon çıkmazında. Bu stratejilerin etkin bir şekilde uygulan-
Demek ki; 2025 yılı maalesef hem küreselde ması, ekonomik krizlerin etkilerini azaltmaya
hem de ülkemizde hiç de iç açıcı sinyaller ver- ve sürdürülebilir bir büyüme sağlanmasına
memekte. Öyleyse tüm sektörler gelen ve ge- yardımcı olacağı kanaatinde olmakla birlikte.
lecek olan kriz için önlemler almak zorunda. Temennim odur ki; ne küresel ne de ulusal an-
Ekonomik kriz yönetimi ile ilgili önlem alan ve lamda enflasyon ve yüksek faizlerinin altında
stratejisini önceden belirleyen firmalar bu yılı ezilmeyeceğimiz bir yıl olmasıdır.
May s-Haziran 2025 KobiEfor 111