Page 61 - KobiEfor_Şubat_2019

Türkiye 2018 y›l›nda d›fl finansmana
eriflimde özellikle ikinci yar›da zorluk ya-
flad›. Direkt yabanc› yat›r›m› b›rak›n bize
borç verenler bile borç vermeyi azaltt›lar.
Durdurdular, yavafllatt›lar. Bu neyi etkile-
di: Merkez Bankas› rezervlerini kulland›k.
Çok tuhaf ödemeler dengesi pozisyonu ile
karfl› karfl›yay›z. Afla¤›-yukar› ödemeler
dengesi a盤› kabaca 30 milyar dolar. 30
milyar dolar› finansa etmek için 5 milyar
dolar aç›k veriyoruz. Toplam 35 milyar do-
lar. 18 milyar dolar› nas›l yapt›¤›m›z› bil-
miyoruz (Net hata noksan). Geri kalan 17
milyar dolar› Merkez Bankas› kaynaklar›-
n› kullanarak finanse etmifliz. Bu olumsuz
ama 2019’a olumlu yans›yor. Özel sektö-
rün borçlar›nda azalma var. Rezervleri yi-
Ekonomistlerin gözünde
yerek borç çevirmeye odakland›k. Y›la bafllarken bul-
Türkiye ekonomisi mam›z gereken d›fl finansman miktar›, cari aç›k dahil
230 milyar dolar. fiimdi 180-190 milyar dolara düfltü.
2018 y›l› son çeyrek büyüme Çok önemli.”
oranlar› 2019 y›l› ekonomik
öngörüleri Yap›land›rmalar›n ekonomiye etkisi
Mahfi E¤ilmez: “Son çey- Mahfi E¤ilmez: “Bankac›l›k sektörü 2001’de kri-
rekten evvel 3. çeyre¤e baka- zi yaflad›. ‹ster istemez reel sektörü daraltt›. Bugün
l›m. Sanayi üretiminde çok
farkl› bir noktaday›z. Reel sektör kriziyle beraberiz.
h›zl› düflüfl oldu¤unu biliyor
Reel sektör ne kadar güçlüyse bankac›l›k sektörü
ve izliyorduk. ‹malatta kapa-
de o kadar güçlüdür. Böyle bir krizde bankac›l›¤›n
site kullan›m ve talepte kendisini kurtarmas› mümkün de¤il. 2001 öncesin-
önemli gerileme var. Bu de- de dolarizasyon etkisi yaflad›k. Yabanc› para cinsi
vam ediyor. GSY‹H’n›n en
toplam mevduat içinde yüzde 50’lere ç›k›yordu.
önemli bilefleni harcamalar.
Mahfi E¤ilmez Herkes dolar hesab› yap›yordu. Günümüzde dolari-
Müthifl bir gerileme var. Do-
zasyon etkisini yeniden yafl›yoruz. Ayr›ca önemli
lay›s›yla 4. çeyrek parlak gö- hukuk hatalar› yap›yoruz. Bir ülke kendi vatandafl›-
rülmüyor. Tahminim eksi 2 civar›nda veya biraz da- na dolarla tahvil satar m›? Böyle hata olur mu? Bir
ha yüksek küçülme olabilir. Sadece son çeyrekte
baflka mesele kredi kart›na gelen aflar. Bu kararlar
vergi indiriminin yaratt›¤› ivme var ve biraz pozitif
kal›c› etki b›rak›yor. ‹nsanlar ödememeye bafll›yor.
katk› sa¤layabilir. O olmasa daha yüksek eksi ola-
Mesela yap›sal reformlarla ilgili hiçbir haber yok.
bilirdi. Bu eksi gidiflin 2019’un ilk iki çeyre¤ini de Yap›sal reformlar önemli. Hukuk ve e¤itim sistemi
etkileyece¤ini düflünüyorum. Bu ikinci çeyrek de düzelmedi¤i sürece ekonomiyi düzeltemeyece¤iz.”
devam edebilir. 2018 y›l›n› çok kötü bitirdik. Son de-
rece olumsuz oldu. 2018 y›l›na damgas›n› vuran Büyüme ve iflsizlik
olay kur olay›yd›. Kurdaki afl›r› s›çrama ya da TL’de
Zümrüt ‹mamo¤lu: “En çok merak edilen konu-
çok de¤er kayb› her taraf› etkiledi. Bütün maliyetle- lardan biri bu. Madem küçülüyoruz, iflsizlik neden
ri etkiledi çünkü bizim sanayi üretimimizin önemli artm›yor. Asl›nda iflsizlik art›yor. Biraz yavafl art›-
k›sm› ithal girdilerden olufluyordu. Maliyetler üze-
yor. ‹ki faktör var: Datalar geriden geliyor. TÜ‹K 3
rindeki etkinin tamam› da fiyatlara yans›t›lamad›.
ayl›k ortalama ile haz›rlan›yor. fiimdi floku A¤us-
Örne¤in; üreteci fiyat endeksi ile tüketici fiyat en-
tos’ta yaflad›k. fiu anda mevsimsellikten ar›nd›r›l-
deksi aras›ndaki yüzde 20’lik fark var. Bu fark nedir m›fl iflsizlik oran› 11.3. Yaklafl›k 1.5 puanl›k bir art›fl
derseniz; konkordato, iflaslar ve bat›fllard›r. Çok var. Kas›m, Aral›k verileri henüz gelmedi. ‹flten ç›-
ciddi sorun do¤du. Bu birinci meselemiz…Önümüz-
karmak ayn› zamanda maliyet. fiiddetli art›fl olur
deki 2019 y›l›nda cari aç›k daha düflük olacak. Her
mu? Ekonomik küçülmenin ne kadar derinleflece-
olumsuzluk bir sonraki y›la olumlu yans›yor. Bu
¤iyle ilgili. Büyümeyi -3 bekliyoruz. 2019 y›l›nda ise
olumsuzlar f›rsatlar ç›kar›yor. Yeter ki bu f›rsattan asgari ücret art›fl› var. Mümkün de¤il ayn› istihdam
yararlanal›m. düzeyini devam ettirmek. Ocak ay› ve Mart’ta ger-
fiubat 2019 KobiEfor 61