Page 65 - KobiEfor_Agustos_2015

Bölgede yükselen ‹ran’a dikkat

‹ran’›n Bat› ile anlaflmas› ya- dayd›. K›sa vadede mal ambar-
k›n gelecekte Türkiye’nin stra- golar› kalkar ise Türkiye’nin
tejik olarak daha dikkatli olaca- ‹ran’a yönelik ihracat potansiye-
¤› bir dönemi iflaret ediyor. Can li artacakt›r. ‹lk kademede 5 t›r. Bunlar olumlu taraflar›.”
Fuat Gürlesel, 1980’li y›llarda milyar dolar sonra ise yavafl ya- ‹ran’›n ayn› zamanda Türkiye
Türkiye’nin Irak ve Almanya’dan vafl 10 milyar dolara ç›kar. Ayr›- için handikap olaca¤› baz› nok-
sonra en fazla ‹ran ile ticaret ca Orta Asya petrol ve do¤algaz talar da var. Gürlesel, ‹ran’›n
yapt›¤›n› hat›rlatarak, “Bat›’n›n kaynaklar›n›n AB’ye ulaflt›r›lma- güçlü sanayi altyap›s›yla Türki-
‹ran’a ambargo koymas›ndan s› noktas›nda Türkiye’nin taraf ye’ye rakip olaca¤›n› dile geti-
sonra ihracat›m›z 3.5 milyar do- oldu¤u çok fazla proje var. Bu riyor: “Do¤rudan yabanc› ser-
lar seviyesine geriledi. Ayr›ca projeler ‹ran do¤algaz› olmadan maye çekiminde de ‹ran Türki-
‹ran’dan petrol ve do¤algaz it- hiç ekonomik de¤ildi. ‹ran do- ye’ye önemli bir alternatif olabi-
halat›m›z oldu¤u için Çin ve ¤algaz› için çekince ortadan kal- lir. ‹ran, Türkiye’ye siyasi rakip
Rusya’dan sonra en fazla ticaret kar ise sözkonusu projelerin olmadan önce ekonomide ola-
a盤› verdi¤imiz ülke konumun- ekonomik de¤erleri de artacak- cakt›r.”

larda erken genel seçim olursa Büyüme hukuka ba¤l› isteyen Gürlesel, sektörler aras›
tersine çok s›k› bir fiyatlama Gürlesel, Türkiye’nin büyüme- önceliklendirmeye ve selektif
olur. Döviz kurlar› özellikle sinin yüzde 2’ler, 3’lere düflmesi- teflvik politikas›na ihtiyaç oldu¤a
önemli bir s›çrama yapabilir. nin nedeni olarak ekonomi d›fl›n› iflaret ediyor. Gürlesel, “3 bin gi-
Kurlar zaten yüksek. iflaret ediyor. Yasama, yürütme riflimciye 100 bin TL vermekle bu
III- Reel sektör ve ifldünyas›: ve yarg› ba¤›ms›zl›¤›n›n sa¤lan- hedefleri tutturamay›z. 10 giri-
Y›l›n ilk yar›s› beklentilerin alt›nda mas› gerekti¤inin alt›n› çizen flimciye 1 milyon TL vererek bir
kalan iç taleple geçti. Ancak Tür- Gürlesel, büyüme için izlenmesi fleyler yarat›labilir.”
kiye iç talep ile büyüyen bir ülke. gereken stratejileri flöyle özetli-
Herkes ‘bekle gör’ politikas›n› be- yor: “Önce kendi vatandafllar›m›-
nimsiyor. Bu durum devam eder- za sonra uluslararas› aktörlere MB ba¤›ms›z olmal›
se reel sektör kötü bir y›l geçirmifl hukukun üstünlü¤ü güvenini tah-
olur. Döviz kurunun art›fl› nede- sis etmeliyiz. Türkiye böyle bir Can Fuat Gürlesel, Merkez
niyle reel sektörün bilançosunda süreçte kendini geliflmekte olan Bankas›’n›n (MB) ba¤›ms›zl›-
karl›l›klar düfltü. Sat›fl gelirlerinin ülkeler aras›nda bir t›k yukar› ç›- ¤›n›n önemli oldu¤unu belir-
de alt›nda kal›n›rsa s›k›nt› artarak karacak politikalar yaratmal›. terek, “Bizim gibi enflasyonu
devam edecektir.” Belki AB sürecini farkl› olarak kal›c› olarak düflürememifl bir
ülkede hem enflasyon, hem fi-
yeniden çal›flt›rmak önemli ola- nansal istikrar hem de büyü-
Bol para 5 y›l yok bilir. Romanya, Polonya, Çek
Ekonomide sadece içerdeki Cumhuriyeti yüzde 4’lerin üze- meye bakay›m diyemezsiniz.
konjonktürü de¤erlendirmemek rinde büyümeye bafllad›. Yabanc› MB, siyasi bask› alt›nda kald›
gerekiyor. Örne¤in; Amerika yat›r›mc› bu ülkelere kay›yor. fiu ve enflasyon hedefinden ç›kt›.
Merkez Bankas›’n›n (FED) Eylül anda yüzde 2.5 büyüyoruz. De- MB’nin iktisatç›lar› hem fi-
2015’te faiz art›rma sinyalleri mokratikleflme ile 0.5 puan, d›fl nansal istikrar› sa¤larken
tüm ülkeler için önemli. Konuyu politikada iyileflme ile 0.5 puan, hem de enflasyonda nas›l ba-
de¤erlendiren Can Fuat Gürle- hukukun üstünlü¤ü ile 0.5 puan flar›l› olunaca¤›na çal›flmal›”
sel flunu söylüyor: “2013 ve 2014 ve Merkez Bankas› gibi kurum- diyor. Dünyada k›r›lgan 5’li
itibariyle bankac›l›k sektörünün lar›n ba¤›ms›zl›¤›n›n etkisiyle içerisinde en k›r›lgan›n Türki-
yaratt›¤› bol likitideyi görmüyo- 0.5 puan al›rsak büyümede yüz- ye oldu¤unun unutulmamas›-
ruz. FED parasal genifllemeyi de 4-5 aral›¤›n› yakalar›z.” n› isteyen Gürlesel, uyar›yor:
bitirdi faiz art›fl› dönemine giri- “Yabanc› aktörler, Ocak, fiu-
yor, 1.5, 2’lere kadar faizleri Özel sektör harekete bat, Mart ve Nisan aylar›nda
yükseltecek. Bu geliflme; d›fl geçirilmeli TL’nin de¤er kayb› üzerine iyi
kayna¤a ba¤›ml› ülkeler için iyi Türkiye’de büyümenin sa¤lan- oynad›lar. Önemli ölçüde de-
bir haber de¤il. Türkiye cari aç›k mas› özel sektörün harekete ge- ¤er kaybetmifl bir para birimi-
veren bir ülke. Her y›l 170-180 çirilmesiyle yak›ndan ilgili. Gür- miz var. TL’nin de¤er kayb›n›
milyar dolar› çevirmek zorunda- lesel, son 5 y›ld›r özel sektörün mali piyasalar iyi yönetebiliyor
y›z. Kaynaklar azal›yor. Önü- büyümeye katk› sa¤lamad›¤›n› ama reel sektör o kadar bafla-
müzdeki 5 y›l bol paran›n olma- hat›rlat›yor. Ekonomide bir dizi r›l› olam›yor. Buna dikkat
d›¤› bir dönemdeyiz.” politika de¤iflikli¤ine gidilmesini edilmeli.”
A€ustos 2015 KobiEfor 65