Page 162 - KobiEfor_Ocak_2015

Sa¤l›k

Unutkanl›k

Dan›flman›m›z ve Yazar›m›z Dr. Gülsemin Gülo¤lu,
Vehbi Koç Vakf› Amerikan Hastanesi Dahiliye Uzman›
Dr. Mehmet Karaca ile unutkanl›k nedenleri ve yap›lmas› Dr. Gülsemin Gülo¤lu
guloglu_g@yahoo.com
gerekenler üzerine konufltu.

Ço¤umuz unutkanlaflma en- unutkanl›¤a neden olabildi¤i art›k iyi bilinmektedir.
Mehmet diflesi tafl›r›z ve unutkanl›¤›n
Karaca
Alzheimer hastal›¤›n›n ilk be- Önemli unutkanl›k nedenleri nelerdir?
lirtisi olabilece¤inin fark›nda- Kimi yafll› yetiflkinler için haf›za problemleri hafif
y›zd›r. Yak›n tarihli araflt›rma- biliflsel bozukluk ve demans gibi ciddi bir sorunun
lar haf›za konusunda pek çok ilk belirtisi olabilir. Hafif biliflsel bozuklu¤u olan ki-
yeni bilgiyi gün›fl›¤›na ç›kard›. fliler akranlar›na k›yasla daha fazla haf›za sorunu
Bu bilgiler, neden kimi haf›za yaflarlar ancak bu sorunlar Alzheimer hastal›¤›nda
problemlerinin ciddi, di¤er ha- görülenler kadar fliddetli de¤ildir ve günlük yaflam-
f›za problemlerinin de o kadar lar›n› fazla etkilemez. Hafif biliflsel bozuklu¤u olan
ciddi olmad›¤› konusunda ay- kiflilerin Alzheimer hastal›¤›na yakalanma riski top-
d›nlanmam›z› sa¤lad›. lum genelinden daha fazlad›r. Ancak bu, hafif bilifl-
sel bozuklu¤u olan herkesin ileride Alzheimer has-
Haf›zada yafla ba¤l› ne gibi tal›¤›na yakalanaca¤› anlam›na gelmez. Bunama,
de¤ifliklikler görülür? haf›za, muhakeme ve soyut düflünme gibi zihinsel
Unutkanl›k normal yafllanman›n bir parças› ola- yetilerin kiflinin günlük yaflam aktivitelerini etkileye-
bilir. Yaflland›kça tüm vücudumuzda oldu¤u gibi cek ölçüde gerilemesidir. Demans asl›nda kendi ba-
beynimizde de baz› de¤ifliklikler olur. Bunun sonu- fl›na bir hastal›k de¤il bir belirtiler toplulu¤udur. Bu
cunda, kimimiz yeni fleyler ö¤renmenin eskiye oran- belirtilere neden olabilecek çeflitli hastal›klar vard›r
la daha fazla zaman ald›¤›n›, kimimiz bildi¤imiz fley- ve Alzheimer hastal›¤› da bu hastal›klardan sadece
leri hat›rlamakta zorland›¤›m›z› fark ederiz. Baz›la- biridir. Bunamaya en s›k neden olan iki durum Alz-
r›m›z anahtar, gözlük gibi kiflisel eflyalar›m›z› koydu- heimer hastal›¤› ve damarsal demanst›r. Günümüz-
¤umuz yeri hat›rlamakta zorlanabilir ancak daha de bu iki hastal›¤› ortadan kald›r›c› tedavi imkan›
sonra onlar› b›rakt›¤›m›z yeri an›msar›z. Bunlar ge- yoktur ancak hastal›¤›n seyrini yavafllatmaya ve or-
nellikle masum unutkanl›k belirtileridir ve ciddi ha- taya ç›kabilecek davran›fl problemlerine yönelik te-
f›za sorunlar›na iflaret etmez. Alzheimer hastal›¤›- davi seçenekleri bulunmaktad›r.
n›n da bir türü oldu¤u gerçek bunamalarda ise haf›-
za kayb› kal›c›d›r. Unutkanl›k sorunu yaflayanlar ne yapmal›?
E¤er siz veya bir yak›n›n›z›n unutkanl›¤› endifle ve-
Haf›za kayb› ve unutkanl›k hangi rici boyutlarda ise doktorunuza baflvurman›z önem-
t›bbi durumlarda görülebilir? lidir. Doktorunuz durumu teflhis edebilir, takibe ala-
Haf›za sorunlar› tedavi edilebilir sa¤l›k problemle- bilir, hastal›¤›n ilerlemesini yavafllatma amac›yla
rine de ba¤l› olabilir. ‹laç yan etkileri, B12 vitamini risklerinizi yönetebilir ve gerekli tedaviyi bafllatabilir.
eksikli¤i, kronik alkolizm, beyin tümörleri, sinir sis- Zihinsel ve bedensel olarak aktif kalmak, sosyal ha-
temini etkileyen enfeksiyonlar ve damar hastal›klar› yattan izole olmadan yaflamak her yafl grubunda
haf›za sorunlar›na neden olabilir. Tiroid bezinin ya- hem biliflsel performans› hem de genel sa¤l›¤› iyilefl-
vafl çal›flmas›, böbreklerin ve karaci¤erin tedavi edi- tirmek için önemlidir ve tavsiye edilmektedir. Ancak
lebilir kimi hastal›klar› da haf›za sorunlar›na yol aça- bu aktivitelerin Alzheimer hastal›¤›na ba¤l› deman-
bilir. Stres, uyum bozuklu¤u, endifle bozuklu¤u, ma- s›n önlenmesi veya geciktirilmesi üzerine etkisini ka-
tem ve depresyon gibi duygulan›m sorunlar›n›n da n›tlayacak bilimsel veri henüz mevcut de¤ildir.
162 KobiEfor Ocak 2015