Page 152 - KobiEfor_Haziran_2013

Sa¤l›k

Yaz aylar›nda beslenme

önerileri
Nilay
Topçam
Zihnio¤lu
Sa¤l›k Dan›flman›m›z ve Yazar›m›z
Gülsemin Gülo¤lu, Vehbi Koç Vakf›
Amerikan Hastanesi Beslenme ve Diyet
Bölümü’nden Diyetisyen Nilay Topçam Dr. Gülsemin Gülo¤lu
Zihnio¤lu ile yaz aylar›nda beslenme guloglu_g@yahoo.com
önerileri üzerine konufltu.

Yaz aylar›nda ne tür beslenme Günlük enerji ihtiyac› için hangi besinleri
sorunlar› yaflan›yor? Nas›l önlemler al›nmal›? tercih etmeliyiz?
Yaz aylar›n›n gelmesiyle birlikte yükselen hava s›cakl›k- Vücudun ihtiyac› olan günlük enerjinin ço¤unun karbon-
lar› bazen beslenme sorunlar›n› da beraberinde getirebil- hidrattan sa¤lanmas› gerekiyor. Yani tah›llar, meyveler ana
mektedir. Bu sorunlar s›v› kayb›ndan, kontrolsüz yap›lan di- enerji kayna¤›d›r. Ancak tüketilen karbonhidrat›n saflaflt›r›l-
yetlerin olumsuz sonuçlar›na hatta besin zehirlenmesine m›fl yani posas›ndan ayr›lmam›fl olmas›na özen göstermek-
kadar uzanabilmektedir. Hava s›cakl›l›¤›n›n artmas›yla bes- te fayda vard›r. Özellikle k›zart›lm›fl, a¤›r hamurlu yiyecekler,
lenmemizde yapt›¤›m›z olumsuz de¤ifliklikler veya düzen- flerbetli tatl›lar yerine ba¤›rsak sistemimiz için faydal› olan
sizlikler artan vücut ›s›s› ve buna eklenen yüksek nemle bir- yaz meyveleri, posadan zengin tam bu¤day unuyla yap›lm›fl
leflip tansiyon ve kalp hastalar›n›, diyabetli bireyleri, yafll›- veya çavdar kullan›lm›fl ürünler tercih edilebilir.
lar›, gebeleri ve çocuklar› olumsuz yönde etkileyebilir. Bu
olumsuzluklar› engelleyebilmek için beslenmede dikkat edi- Ö¤ünlerimizde mutlaka hangi besinler yer almal›?
lecek önemli noktalar var ancak unutulmamas› gereken en Hangi besinleri s›n›rl› tüketmeliyiz?
önemli nokta sa¤l›kl› beslenme mevsimlere göre de¤iflmez. Yaz aylar›n›n renkli sebze ve meyveleri ö¤ünlerimizde
Beslenmemizde mevsimsel de¤ifliklikler yapmamal› yaflam›- mutlaka yer almal›d›r. Sebze ve meyve grubu yüksek an-
m›z›n her döneminde sa¤l›kl› beslenmeye gayret gösterme- tioksidan özellikleriyle de güneflin zararl› etkilerine karfl›
liyiz. Genel beslenme kurallar›nda yer alan besin çeflitlili¤i, korunmaya yard›mc› olacakt›r. Yaz sebzeleri olan kabak,
günde 4-5 ö¤ünlü beslenme ve basit karbonhidrat›n azalt›l- patl›can, taze fasulye, enginar, yaz meyveleri olan çilek,
mas› bunun için yeterli olacakt›r. kiraz, kavun, karpuz, üzüm, incir birer vitamin ve mineral
deposu olmakla beraber lif içerikleri de yüksektir. Diya-
Yaz aylar›nda su tüketimi nas›l olmal›? betli bireylerin meyve tüketiminde afl›r›ya kaçmamalar›
Yaz aylar›nda su tüketimi daha da önem kazanmak- önemlidir. Aksi taktirde kan flekeri regülasyonunda s›k›n-
tad›r. Vücutta normal koflullarlarda idrarla, terle, solu- t›lar oluflabilir. Her besin grubu gibi et grubu da afl›r› tü-
numla, d›flk›yla günde yaklafl›k 2.5 litre s›v› kayb› olur. ketilmemesi gereken bir g›dad›r. Et grubu besinleri salata
E¤er kaybedilen bu s›v› yerine konmazsa vücutta dehid- ve sebzelerle beraber yenilirse hem kalorik aç›dan hem de
ratasyon denen elektrolit ve s›v› kayb› bafllar. Bu durum besin örüntüsü aç›s›ndan daha sa¤l›kl› bir seçim olacakt›r.
sa¤l›¤› önemli derecede bozar. Ekstra hareket ediliyor, Izgara, hafllama, bu¤ulama ve f›r›n tercih edilmeli, k›zart-
spor yap›l›yorsa terlemenin ve dolay›s›yla su kayb›n›n ma, kavurma, bol ya¤da soteden kaç›n›lmal›d›r.
daha fazla olaca¤› hat›rlanmal› s›v› tüketimi paralel ola-
rak art›r›lmal›d›r. Doktorunuzun aksi yönde bir uyar›s› Besin zehirlenmesi konusunda ne yap›lmal›?
yoksa günde ortalama 2.5 litre yani 8-10 bardak suya Yaz aylar›nda yüksek hava s›cakl›¤›nda uygun olmayan
veya su içeren g›dalara ihtiyaç vard›r. Su içmek için su- flartlarda haz›rlanan ve sat›lan yiyecekler besin zehirlenme-
sama hissini beklemek yerine su tüketimini al›flkanl›k sinin en temel nedenlerindendir. Potansiyel tehlikeli olan
haline getirip günboyu s›k› s›k içmek gereklidir. Su tü- yumurta, et ve et ürünlerini, süt ve süt ürünlerini hijyen ku-
ketiminde zorlanan kifliler, belirtilen miktarda flekersiz rallar›na uygun olarak so¤uk zinciri k›rmadan sat›n al›nmal›,
komposto, taze meyve suyu, az flekerli limonata ve ay- g›dalar etiketlerinde belirtilen saklama koflullar›nda muhafa-
ran gibi s›v› besinlerle de desteklenebilir. Gereksinim- za edilmelidir. Dondurucudan ç›kar›lan g›dalar asla tezgah
den fazla tüketilen su vücudun elektrolit dengesini bo- üstünde çözdürülmemeli, dolab›n so¤utucu k›sm›nda bekle-
zabilece¤i unutulmamal›d›r. tilmelidir. Çözülmüfl g›dalar tekrar dondurulmamal›.

152 KobiEfor Haziran 2013