Page 41 - KobiEfor Mayıs - Haziran 2025

Sürdürülebilir bir barış kültürü oluşturmak ten her koşulda çok daha düşüktür. Savaştan kaçınmak için
Türkiye 11. Cumhurbaşkanı (2007-2014) ve Marmara siyasi iradelerin sonuna kadar kullanılması gereklidir. Sava-
Grubu Vakfı Onur Madalyası Sahibi (2023) Abdullah Gül, ulus- şın ve sonrasının ağır yükü daima akılda tutulmalıdır. Bugün
lararası sistemin şu anda çok zorlu bir dönemden geçtiğini Rusya-Ukrayna ve İsrail-Filistin savaşlarında bu gerçekler
söyledi: “Çoklu krizler ve farklı şekillerde ortaya çıkan sa- yaşanmaktadır. Barış çabaları ile savaş arasındaki maliyet
vaşlarla karşı karşıyayız.” Eski cumhurbaşkanları olarak, dengesini iyi anlayıp buna göre politikalar geliştirmek günü-
geçmişte Körfez Savaşı’ndan Bosna Savaşı’na, Afganistan’a müz liderlerinin sorumluluğundadır. Ülkeleri savaş ortamın-
askeri müdahaleden Irak’ın işgaline kadar birçok zorlu ko- dan uzak tutacak yegane formül; birbirini anlama, empati
nuyla uğraştıklarını ve önemli kurma, diyalog tesis etme ve dürüst, ilkeli, dirayetli, iyi niyetli
kararlar aldıklarını anımsatan bir yaklaşımla ortak sorunların üstesinden gelmeye çalış-
Gül, Batı’yı ve Avrupa’yı derin- maktır.”
den etkileyen Kırım’ın haksız Gül, savaşın önlenmesi için diyaloğun daha güçlü tutul-
işgali ve ardından önleneme- masının önemini vurguladı: “Savaşın önlenmesi ve anlaş-
yen Rusya-Ukrayna Savaşı’na mazlıklar halinde dahi diyalog kapılarının açık tutulması için
ilişkin; 40. yılı kutlanan Hel- kurulmuş uluslararası kurumları daima güçlü ve çalışır
sinki Nihai Senedi’nin ilkeleri- halde tutmak büyük önem taşır.” Avrupa’da, Amerika’da, Or-
nin aşındırıldığını kaydetti. tadoğu’da, Asya’da, Afrika’da, dünyanın neresinde olursa
Abdullah Gül
Filistin ve Gazze’de yaşanan- olsun haksız savaşlara yol açanların cezasız kalmaması ge-
ların tarihe kara bir leke olarak geçtiğini aktaran Gül, daha rekliliğinea değinen Gül, “Haksız savaş sorumlularının ce-
e kara bir leke ola
barışçıl bir dünyaya ilerlememiz gerekirken, savaşların ve zalandırılması, sadece hakkaniyet ve adaletin yerine gelmesi
krizlerin daha yoğun, daha acımasız ve sivillerin güvenliğini açısından değil, aynı zamanda caydırıcılık açısından da hayati
hiçe sayan bir tabloyla karşı karşıya olduğumuzu ifade etti. öneme sahiptir. Bu nedenle, özellikle Uluslararası Adalet Di-
İklim krizi, orman yangınları, su sorunları, hibrit savaşlar, vanı ve Uluslararası Ceza Mahkemesi gibi kurumların güçlü
siber savaşlar ve ticaret savaşlarına da değinen Gül, şu ha- ve itibarlı tutulmaları elzemdir. Bu kurumların aldığı karar-
tırlatmayı yaptı: “Savaşı önlemenin maliyeti, savaşın çıkması ların taraf ülkelerce çifte standart olmaksızın uygulanması
ve sonrasında ortaya çıkan maddi, manevi ve insani maliyet- da şarttır. Büyük Filozof Kant’ın tarif ettiği ‘daimi barış’ kav-
ramı belki ütopik olabilir. Ancak şu bir gerçektir ki, barış onun
gerçek kıymetini anlayabilenler tarafından tesis edilir, sür-
dürülebilir ve bir barış kültürü oluşturulabilir” diye konuştu.
Karadağ Cumhurbaşkanı
(2018-2023) Milo Dukanovic,
Doğu ile Batı ilişkisinin; “Artık
ne zaman nükleer kullanıla-
cak?” üzerine yoğunlaştığını,
2. Dünya Savaşı sonrası dü-
zenin artık olmadığını söy-
ledi: “BM artık sadece lafta
kalan bir kuruluş oldu. Ciddi
insanlar siyasetten kaçındı. Milo Dukonovic
Ciddi insanlar yerini ciddiyet-

May s-Haziran 2025 KobiEfor 041