Page 121 - KobiEfor Kasım 2021

“Brüt rezervin yüksekliği swap’lardan risk primimiz var. Dolar kuru yıl bitmeden yüzde 24
kaynaklanıyor” getiri kazanmış. Bunların her birini düşününce ya-
Bir ekonomist olarak ana muhalefet partisi lide- pılması gerekenlerin önemi ön plana çıkıyor. Maliye
rinin Merkez Bankası ziyaretini de ilk kez gördüğünü politikasında; geçiş garantili ihalelerden vazgeçilme-
kaydeden Çifter, görüşlerini şöyle aktardı: “CHP Ge- li. Mevcut anlaşmalar da TL’ye çevrilmeli. 2001’den
nel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun çıkış için acı reçete kullandık. Yeni
Merkez Bankası Başkanı’nı ziyaret bir reçeteye ihtiyaç var. Enflasyonu
etmesi politik açıdan değerlendiril- kontrol altına almak, para girişi sağ-
mesi gereken bir konu. Ancak gö- lamak gerekiyor. Yatırım kaçıyor, onu
rüşmede Merkez Bankası Başkanı durdurmalıyız. Bu düzenlemeleri Ak
Şahap Kavcıoğlu’nun Para Politikası Parti de yapabilir, başka parti de ya-
Kurulu kararından bir hafta önceki pabilir. Hatta bu reçete sadece ülke-
açıklamaları faiz kararının ne yönde mizin sorunu değil. ABD ve AB’nin de
gidebileceğini göstermesi açısından sorunu. ABD parasal genişlemeyi 2
önemli. Başkan, ‘Merkez Bankası katının üstüne çıkardı ve tüketici enf-
güçlüdür. Rezervlerimiz 125 mil- lasyonu yüzde 5’in üzerinde. Demek
yar dolara yaklaşmıştır. Herkesin ki aynı problem orada da var. Ama biz
bu rakamları açıklaması Merkez ülke olarak krizimizin üstüne krizler
Bankası’nı daha güçlü kılacaktır. 7 ekledik. Örneğin; enflasyon krizinin
ayda 35 milyar dolara yakın gerçek üstüne Merkez Bankası’nın bağım-
rezerv artmıştır ve bu ülkemizin sızlığı krizini ekledik.”
gücünü göstermektedir’ dedi. Ama brüt rezervden Atilla Çifter, üretici fiyat endeksinin yüzde 40’ın
bahsediliyor. Oysa Merkez Bankası’nın 125 milyar üzerinde, tüketici fiyat endeksinin ise yüzde 20’nin
dolar rezervi olsaydı döviz kuru 9.20’ye gelmezdi. altında olduğunu ve bu farkın bir şekilde tüketiciye
Çünkü Merkez Bankamız net rezervde eksi 40 mil- yansıtılacağını öngördü: “Enflasyon devam edecek.
yar dolar üzerindedir.” Döviz kurunun enflasyona etkisi kaçınılmaz. Mazot-
Rezervlerin ülkeler arasındaki swap anlaşma- ta ÖTV kalmadı. Devlet artık ya destek verecek ya
lar nedeniyle yüksek görüldüğünü hatırlatan Çifter, da döviz kuru üzerinden akaryakıt fiyatları artacak.”
“Swapların amacı yerel para ile ticareti sağlamak-
tır. Anlaşmalı olduğumuz ülkelere kendi paramızı “Yüzen’ krizle karşı karşıyayız”
veriyor karşılığında döviz alıp kasaya koyuyoruz. Ekonomist Atilla Çifter’e göre fiyat artışından
Ama farklı bir ihtiyaç için swapları kullanmak pek kaynaklı olarak ülke ciddi bir krizle karşı karşıya.
mümkün değil. Türkiye’nin ticaret kompozisyonu Reel gelirin eridiğini ve döviz kurunun kontrolden
uygun değil. Biz Çin’den ürün alıyoruz ve Avrupa’ya çıkmakta olduğunu hatırlatan Çifter, 2001’den fark-
satıyoruz, dış ticaret açığımız ülkeler arası eşit değil lı olarak ‘yüzen’ bir krizle karşı karşıya kalındığını
ve swap anlaşmalarının ticari amaçla kullanımı çok açıkladı. Krizi hükümet de biliyor, vatandaş da. Mev-
sınırlı” dedi. cut yaşanılan krizin 2001’den farkı; krediler yüzü-
yor, öteleme yapıyoruz. Yani yüzen bir krizle karşı
“Maliye politikası, para politikası ve karşıyayız. Borçlanma maliyeti, döviz kuru, enflas-
hukuktan başlanılmalı” yon, faiz oranı ve işsizlikte iyiye gidiş yok. Türkiye’de
Uzun süredir Türkiye’nin gündeminde olan ‘Faiz işsizlik düşüyor ama bir yılda 720 bin kişi istihdam
inerse enflasyon iner’ tezinin iktisat teorilerine ay- piyasasından çıkıyor.”
kırı olduğunu hatırlatan Çifter, “Faiz oranını enflas- Mevcut görüntüde 2023’ün dahi kurtarılamayacağı-
yon ve risk primi belirliyor. Merkez Bankası, politi- nı paylaşan Çifter, “Dünya parasal daralmaya geçecek.
ka belirlerken uzun vadeli faizleri indirecek şekilde Bizden de para çıkışı olacak. Çünkü gelişmiş ülkeler-
hareket etmelidir. Uzun vadeli faizler yukarı doğru de yüksek enflasyon riski var. Şimdiden bazı sorun-
gidiyorsa Merkez Bankası önlem almalıdır. Ülkemi- ları çözmeliyiz ki 2022 ve 2023’ü daha hafif ortamda
ze ise Merkez Bankası faiz oranını artıran bir yapıya geçirelim” dedi. Ülkede yönetimin ciddi mega inşaat
dönüştü. Demek ki uygulanan politikada hata var” bağımlılığı olduğunu savunan Çifter, “Çanakkale Köp-
diye konuştu. rüsü kendini karşılamayacak. Bunun gibi birçok proje
Atilla Çifter, Türkiye’nin çıkışı bulabilmesi için üç hayata geçirildi. Mega inşaat bağımlılığı ile kıt kaynak-
ana grubu kapsayan bir alanda acı reçete kullanma- ları betona yatırdık. Oysa bu tür projeler zenginleşen,
sı gerektiğini belirterek, bunların; maliye politikası, refah seviyesi artan ülkelerde yapılır. Bizim kaynakları
para politikası ve hukuk olduğunu paylaştı: “2015’te uzun vadeli istihdam sağlayacak üretim yatırımlarına
yüzde 250 risk primi ile çalışıyorduk. Şimdi ise 450 harcamamız gerekir” diye konuştu.
.DVÜP KobiEfor 121