Page 49 - KobiEfor_Mayıs_2019

zim flu anda yaflad›¤›m›z t›kanmay› açacak 2-3 ayl›k
programlara daha fazla ihtiyac›m›z var. Ekonomiyi “Ülkelerin önümüzdeki
biraz düzlü¤e ç›kard›ktan sonra ise yap›sal reform- 25-30 y›l› daha önemli olacak”
lar ötelenmeden hayata geçirilmeli. fiu anda yafla-
n›lanlar› tek kelime ile özetlersem; belirsizlik.” Dünya de¤ifliyor. Küreselleflmeye karfl› bir
tepki do¤du. Taner Berksoy, bu ifadelerin yan› s›-
“Sistemin denetime ihtiyac› var” ra gelir da¤›l›m›n›n tüm dünyada bozuldu¤unu,
Baflkanl›k sistemi dünya genelinde birçok ülke- çal›flanlar›n memnun olmad›¤› bir sistem sorunu
de tercih edilen bir model. Ancak sistemin iyi uygu- yafland›¤›n› aç›kl›yor. Berksoy, “Ülkemize bak›yo-
land›¤› ülkelerde denetimin önemli bir ifllevi oldu- rum bu de¤iflime iliflkin hiçbir geliflme bir haz›r-
¤unun alt›n› çizen Berksoy, ülkemizdeki sistemin l›k yok. Esas yap›sal dönüflüm bu alanda yap›l-
bu flekilde devam etmesi için güçler ayr›l›¤›n›n ko- mal›. Müthifl bir teknolojik dönüflüm yaflan›yor.
runmas› gerekti¤inin alt›n› çiziyor: “Baflkan›n ve Ekonomiler daha korumac› ve küreselleflmeyi
kadrosunun uygulamalar› bütünüyle denetime tabi bütünüyle reddetmeyen, yerli ve milli üretimin
olmal›. Ülkede güçler ayr›l›¤› sistemi bunu getiri- önemli oldu¤una inanan bir yap›ya eviriliyor. Bu
yor. Aksi halde ciddi bir kargafla ve kaos olur. Kaos geliflmelerin d›fl›nda kalamay›z. Aksi halde bu-
ve kargafla ise büyümeyi eksilere çeker. Çünkü risk günden gelece¤i kaybedece¤iz. Ben yafll› bir ikti-
alg›s› yüksek olur. Sadece yat›r›mc› için bunu söy- satç›y›m bu beyan›m önemli; bu dönüflümü sana-
lemiyorum. Tüketiciye yans›yan durum olursa ya- yi yapar. Üniversite-sanayi iflbirli¤i yapar. Bu dö-
flan›lan› lafla aflamay›z.” nüflüm konuflarak olmaz. Fabrika laz›m. Oysa biz
önümüzdeki 25 y›l› konuflmuyor 6 ay› konufluyo-
ruz. Korkar›m bir nesli feda edece¤iz gibi görü-
nüyor” uyar›s›n› yap›yor.

“‹lk icraat alg› yaratmakt›r”
Ekonominin dört taraf›n›n tutulmufl oldu¤unu bu-
nu k›rman›n yolunun alg›dan geçti¤ini belirten Berk-
soy, 2-3 ay içinde bu alg›n›n oluflturulmas›n›n elzem
oldu¤unu aktar›yor. ‘‹yiye gidiyor alg›s›n›n’ yarat›l-
mas› için durufluyla söylemleriyle etkili bir isme ih-
tiyaç duyuldu¤unu paylaflan Berksoy, “Herkesin ikna
olaca¤› 3 ayl›k bir program oluflturulmal› ve o prog-
rama s›k›ca sahip ç›k›lmal›. 2002 y›l›nda bu alg› yara-
t›ld›. Piyasadaki güvensizlik derinleflmedi. Bugün
benzer bir yaklafl›m ekonomiyi yukar› ç›kar›r. Uzun
vadeli dönüflüm de ondan sonra bafllar. Müthifl bir
kurumsal tahribat var. Bu yap›lar›n da düzeltilmesi
“IMF en mant›kl› borç kap›s›” gerekiyor. Ama bu enflasyon oranlar›yla yap›sal re-
Bütçenin Mart itibariyle ciddi aç›k verdi¤ini hat›r- formlar mümkün de¤il” aç›klamas›n› yap›yor.
latan Berksoy, 2000 y›l›nda benzer bir sorun yaflan- Ekonomide yöntem de¤iflikli¤inin zaman› geldi-
d›¤›n› ve para s›k›fl›kl›¤›n› aflmak için yol haritas› ¤i görüflünü savunan Berksoy, inflaat sektörü ile
kondu¤unu hat›rlatt›. O dönem uygulanan yol hari- büyümenin art›k tamamland›¤›n› kaydediyor. Yap›-
tas›n›n birçok kesimden tepki ald›¤›n› ancak 2 y›la sal dönüflüm örne¤inin 2023 y›l›nda yafland›¤›n› bu
varmadan ekonominin stabilize olmaya bafllad›¤›n› dönemin kilit unsurunun planlama oldu¤unu hat›r-
ifade eden Berksoy flu noktalara de¤indi: “fiu anda lat›yor. Günümüzün ekonomi koflullar›nda planla-
devletin ve özel sektörün borcu var. Bu sene dö- ma ve kadro sorunu yafland›¤›n› belirtiyor. Üretimin
nemsel ödeme yaklafl›k 190 milyar TL. Nereden Türkiye’nin genetik kodlar›nda oldu¤unu ve bu
ödeyece¤iz? Borçlanaca¤›z. Borç bulman›n bir yolu alanda sektörel önceliklerin belirlenebilece¤ini ifa-
piyasad›r. Piyasada t›kan›kl›klar var. Riskin yüksek. de eden Berksoy, “Sa¤l›k sektörü mü, savunma
‹kinci nokta borç için ikna etsen bile faizler yüksek. sektörü mü olur veya baflka sektörler mi öncelikle-
Yüksek faizle borçlanma baflka sorunlar› berabe- nir bilmiyorum ama bunlar yap›lmal›. Hatta sektör
rinde getiriyor. ‹kinci bir yol varl›klar› satmakt›r. fiu içinde alanlar seçilmeli. ‹stenmeyen sektörler de
anda o kadar büyük bir varl›k yok. Bize maliyeti dü- dibe itilecek. Ben hayret ediyorum, iflsizlik yüzde
flük, uyumlu bir borç kayna¤› laz›m. Bu gerekçeler 14. Genç iflsizlik yüzde 25 ve sanayi bekliyor. Bu ya-
nedeniyle IMF konufluluyor.” p› k›r›lmal›” diye konufluyor.
May›s 2019 KobiEfor 49