Page 60 - KobiEfor_Eylul_2016

MAKALE

Güney Kafkasya’n›n

Stratejik Varl›¤› Üzerine

DR. AKKAN SUVER Kaleme Al›nm›fl Bir Kitap
Marmara Grubu Vakf›
Genel Baflkan›
A zerbaycanl› siyaset ve bilim adam› dos-

tum Prof.Dr. Ali Hasanov, Güney Kafkas-
ya ve Azerbaycan üzerine üç ciltte topla-
d›¤› düflünce ve görüfllerini, jeopolitik,
petrol politikas› ve güvenlik politikas›
ad›yla kitap haline getirmifl.
Ali Hasanov’un; Güney Kafkasya’n›n, Hazar ve
Karadeniz Havza’lar›n›n jeoekonomik ve jeostrate-
jik durumunu özetledi¤i kitab› Azerbaycan’›n kom-
flular›yla oldu¤u kadar uluslararas› alanda da ulafl- kald›¤›n› da ö¤reniyoruz.
t›¤› de¤erleri ortaya koymaktad›r. Bu çal›flma, Azerbaycan-Gürcistan aras›nda var olan jeopoli-
araflt›rmac›lar için oldu¤u kadar uluslararas› iliflki- tik ortakl›¤›n olmazsa olmaz oluflumuna da temas
ler ve diplomasiyle u¤raflanlar için de bir baflucu ederken “-Bugün Gürcistan’›n askeri güvenli¤i da-
kitab› niteli¤i tafl›maktad›r. ha çok Azerbaycan, Türkiye ve NATO’nun Güney
Türkiye ile Azerbaycan aras›ndaki stratejik iliflki- Kafkasya’da etkili jeostratejik konuma sahip bulun-
lerin ve iki ülkenin uluslar aras› arenada ortak tav›r malar›na ve Rusya-Ermenistan blokuna karfl› den-
sergilemesinin önemini örnekleriyle vurgulad›¤› ki- ge oluflturmalar›na ba¤l›d›r” hükmünü de ortaya
taplar›n›n birinci cildinde Haydar Aliyev’in; “-Türki- koyuyor.
ye ne kadar güçlü olursa Azerbaycan o kadar güç-
lü olacakt›r. Azerbaycan için Türkiye en yak›n Azerbaycan’›n yeni petrol politikas›
dost, kardefl ve müttefik ülkedir” sözünden yola Kitaplar›n›n ikinci cildinde Ali Hasanov, önce
ç›karak sahip bulundu¤umuz stratejik ortakl›k ve Alexander Dugin’in ça¤d›fl› Avrasya düflünceleri-
müttefikli¤in önemiyle bugüne kadar ortaya konan nin yanl›fll›¤›n› ortaya ç›kar›yor. Daha sonra
çeflitli çal›flmalar› anlat›yor. Azerbaycan’›n sahip bulundu¤u do¤algaz ve pet-
Gene birinci ciltte Ermenistan’›n sergiledi¤i ve rol rezervlerinin önemine dikkat çekiyor ve ‹lham
sergilemekte ›srar etti¤i uzlaflmaz tutumuyla Aliyev’in konuyla ilgili de¤erlendirmesiyle de
‹ran’›n anlafl›lmaz rolünü de gerçekçi bir biçimde noktay› koyuyor:
ortaya koyuyor. “-Bir zamanlar bas›n, Azerbaycan’da petrol ol-
Avrasya’daki ülkelerin Rusya Federasyonu ile mad›¤›na, BTC projesinin asla gerçekleflmeyece-
mevcut iliflkilerini ve yar›n oluflaca¤› var say›lan ¤ine yönelik yanl›fl kamuoyu oluflturma peflindey-
“stratejik küresel alanda” oynanacak rolleri de ir- di. Fakat zaman, bu iddialar›n as›ls›z oldu¤unu ka-
deleyen Ali Hasanov, Brzezinski’nin ünlü deyiflin- n›tlad›. BTC’nin inflaat› sürdü¤ü s›rada Azerbay-
den yola ç›karak; “-Ba¤›ms›z bir Ukrayna’n›n or- can’›n y›ll›k petrol üretim kapasitesi 15-16 milyon
taya ç›k›fl› 20. yüzy›l›n üç önemli jeopolitik gelifl- tondu. Oysa günümüzde bu rakam 50 milyon to-
mesinden bir tanesidir. Çünkü ba¤›ms›z bir Uk- nun üzerindedir. Ayn› fley do¤algaz rezervleri için
rayna, Rusya ‹mparatorlu¤u’nun sonu demektir.” de söylenebilir. Birtak›m d›fl kaynaklar›n iddiala-
Ukrayna-Rusya, Ukrayna-Azerbaycan ve Ukrayna- r›na ra¤men günümüzde Azerbaycan y›lda 30 mil-
AB iliflkilerinin detaylar›n› da duyarl› bir anlat›mla yar metreküp kadar do¤algaz üretmek suretiyle
ortaya koymaktad›r. bölgenin bafll›ca do¤algaz ihracatç›lar›ndan bir
Gene bu de¤erlendirmeleri okurken 2000 y›l›nda tanesine dönüflmüfltür.”
Süleyman Demirel’in Ukrayna için bölgesel güven- Hazar Denizi’nin hukuki statüsünün önemini de
lik sisteminin oluflturulmas›na katk› da bulunulma- gündeme getiren Ali Hasanov, Hazar’daki k›y›dafl
s› önerisinin, Ukrayna’n›n ilgisizli¤i nedeniyle lafta ülkelerin uzlaflmaz tutumlar›n› gerekçeleriyle an-

60 KobiEfor Eylül 2016