Page 118 - KobiEfor_Haziran_2015

UZMAN Bir fiirket Kolay ‘Batmaz’!

Ü lke ekonomimizin can damarlar› olan l Aile bütçesinden ay›ramad›¤› flirket kasa-
flirketlerimizin büyük ço¤unlu¤unun
s›ndan pahal› bir ev alan bir patrona flirket
‘Aile fiirketi’ olarak yap›lanm›fl KO-
finansal verileri ba¤›r ba¤›r ‘fiirketi zay›fla-
t›yorsun, iflletme sermayesini bitiriyorsun,
B‹’ler oldu¤unu biliyoruz. fiirket pat-
ronlar›m›z›n büyük ço¤unlu¤unun ‘kü-
ikaz sadece tablolar› okuyabilen patronlara
resel bir flirket’ sahibi olma hayali ol- bir kriz flirketin sonunu getirir’ der ama bu
mas›na ra¤men, bu hayale ‘genelde’ ulafl›la- verilir.
mad›¤›na da flahit oluyoruz. Bu durumun bir- l Cari oran› ‘Çok yüksek’, likidite oran› ol-
çok nedeni vard›r. En önemlilerinden birisi de mas› gerekenin alt›nda olan bir finansal tab-
flirket patronlar›n›n ‘Evrensel ölçekte’ finan- lo patrona ‘Stoklar ve stok maliyetleri tehli-
sal tablolar› oluflturmak, okumak ve analiz keli bir flekilde yüksek, bu stoklar flirketi za-
yapmak konusunda kendilerini yeteri kadar y›flat›yor, ciddi bir stok operasyonuna ihtiyaç
gelifltirememeleridir diye düflünüyorum. var’ der ama genelde duyan olmayabilir.
fiirketlerin muhasebecileri yasal bir zorunlu- l Bir flirketin benzer cirolarda ayl›k brüt
luk olmas› nedeni ile düzenli aral›klarla flir- karl›l›¤› sabit kal›rken faaliyet kar› sürekli
ket gelir-gider tablosunu ve bilançosunu ha- düflüyorsa flirketin sabit giderleri ‘alarm’
z›rlar. Devlet bu tablolara ba¤l› olarak vergi- veriyor demektir. Sadece dönem kar› düflük
sini al›r, bankalar yine bu tablolara göre ta- veya zarar gösterdi¤inde, di¤er göstergelere
lep edildi¤inde kredi verir ama bu tablolar›n bakmadan flirkette tasarruf tedbirlerini ha-
esas muhatab› olan flirket üst yönetimi, k›sa- yata geçirmek, ‘Kalp krizi’ geçirmekte olan
ca patronlar›, flirket finansal tablolar›na ve bir hastaya ‘Apandisit ameliyat›’ yapmakla
finansal rasyolar›na hep mesafeli dururlar. eflde¤erdir. Pazarlama departman›n›n afl›r›
HALUK ÜNALDI Dan›flmanl›k yapt›¤›m 15 y›l boyunca karfl›- harcamalar›ndan dolay›, sabahlara kadar
çal›flan üretim müdürünün arabas›n›, tasar-
laflt›¤›m onlarca KOB‹ patronu içinde ‘Evren-
haluk@paradigmam.com sel bir finansal analiz bilincine’ maalesef pek ruf tedbirleri kapsam›nda, elinden alarak,
rastlamad›m. Patronlar›m›z flirketlerinin fi- ‘Baflar›l› bir apandisit ameliyat› sonunda’
nansal durumlar›n› genellikle ajandalar› önce flirket motivasyonunu, sonra da perfor-
aras›na yazd›klar› birkaç rakam veya kendi- mans›n› düflürerek, flirketin sonunu haz›rla-
lerine özel yöntemleri ile anlamaya ve yönet- yabilirsiniz.
meye çal›fl›yorlar. Bu da flüphesiz bir yön- l fiirketinizin ‘Kald›raç oran›’ olmas› gereke-
temdir ancak ‘Evrensel’ verilerle mukayese nin çok üzerinde ise ve sürekli yükseliyorsa
edilmeyen ‘kuruma özel’ verileri bu flekli ile flirketinizin yabanc› kaynak kullan›m› sürekli
de¤erlendirmek imkans›zd›r. olarak art›yor demektir. Bu durum flirketi gi-
Bir rahats›zl›k nedeni ile veya ‘Check-up’ için derek bankalara daha ba¤›ml› hale getirir-
doktora gitti¤imizde, uzman›m›z bizden bir ken finansal maliyetleri de sürekli art›racak
seri tahlil ister. Bu tahliller doktorumuza bi- ve dönem kar›n› olumsuz yönde etkileyecek-
zim vücut sa¤l›¤›m›zla ilgili çok önemli bilgi- tir. ‘Afl›r› borç yi¤idin kamç›s› de¤il, ay so-
fiirketinin leri verir. Bu tahlil sonuçlar›n› çok iyi okuma nunda yüksek faiz ödemesidir.’
bilançosunu becerisine sahip olan doktorumuz limitler l fiirket patronlar› bütün finansal verilere
d›fl›nda olan bir de¤eri çok h›zl› de¤erlendirir
tek tek hakim oldu¤u gibi, bütün verilere
ve gelir-gider ve bazen k›sa sürede ameliyat olmak zorun- ‘Bütünsel’ olarak da bakabilmelidir. Çünkü
da bile kalabiliriz.
bir rasyoyu iyilefltirme çabalar›, bir baflka
tablosunu okumay› fiirketlerin finansal analiz tablolar› ve finan- rasyoyu bozabilir. Aynen, karaci¤erimiz için
sal rasyolar› da flirketler için ‘tahlil’ sonuçla- ald›¤›m›z güçlü bir antibiyoti¤in midemize
bilmeyen patron, r›’ gibidir ve ‘ölümcül’ bilgiler içerebilir. Li- a¤›r gelmesi ve ülsere neden olmas› gibi. Ör-
mitler d›fl›ndaki bir de¤er bize ayn› gün için- ne¤in; yüksek cari oran›n› normale getirmek
flirketinin batt›¤›n› de flirketimizle ilgili önemli acil bir operasyo- üzere stok seviyeleri h›zla düflürüldü¤ünde,
nu gerektirebilir ancak bu de¤erleri haz›rla- müflteriye mal teslimat›nda ortaya ç›kan ge-
en son kendisi tabiliyor ve etkin bir flekilde okuyabiliyorsak cikmeler do¤rultusunda tahsilatlar›n ve do-
bunu h›zla baflarabiliriz. Birkaç örnek ile in- lay›s› ile dönem kar›n›n düflmesi gibi.
ö¤renir! celeyelim: K›saca, flirketinin finansal tablolar›n› etkin
l ‘Ald›¤›m ürünü iyi bir fiyata karl› olarak bir flekilde okuyamayan patronlar orta bü-
sat›yorum ama neden ay sonunda hep zarar yükte bir iflletmeye ulaflabilir ama asla bü-
ediyorum?’ diyen bir patron flirketinin brüt yük bir flirket ölçe¤ine ulaflamaz. Bu neden-
karl›l›¤› ile faaliyet karl›l›¤› aras›ndaki fark› le finansal analizi çok iyi bilmek patronlar›-
bilmiyor veya yorumlayam›yor demektir. m›z için ‘olmaz-ise-olmaz’ bir bilgi ve beceri
fiirketimizin ayl›k brüt karl›l›¤› ile cironun setidir.
çarp›m› ayl›k sabit giderimizin alt›nda ise Say›n patronlar›m›z! Bütün bu finansal tablo-
sabahlara kadar çal›fl›yor bile olsak o flirket lar› ve finansal rasyolar› ve yorumlar›n› mu-
‘Batar!’. Bu de¤erler birbirine eflitse, zarar hasebecinizden isteyebilirsiniz. Siz muhase-
etmiyoruz ama ‘Bofluna çal›fl›yoruz’ de- becinizin söylediklerini anlamak zorunda de-
mektir. ¤ilsiniz, onlar size ‘Finansal tahlil sonuçlar›-
l fiirketinin nakit oran›n› ‘uygun limitler’ n›’ sizin anlayaca¤›n›z dilden anlatmak duru-
içinde tutamayan bir patronun ifli zor demek- mundad›r. Muhasebe ile finans aras›ndaki
tir. Bu de¤er yüksek ise flirket kasas›nda lü- fark› bildi¤inizden eminim. Sizin stratejik ka-
zumundan fazla nakit tutuldu¤unun iflareti- rarlar›n›z› almak üzere muhasebeciniz ye-
dir ve düflük karl›l›k demektir. Bu de¤er terli olmuyorsa bir finansal analiz dan›flman›
‘normal’ de¤erin alt›nda ise flirket ‘Düflük ile çal›flman›z bir masraf kalemi de¤il, yat›-
tansiyonda’ çal›fl›yor demektir. Bu durum r›m kalemidir.
flirketin nakit ak›fl›nda ciddi bir zafiyet oldu- Yaz›lar›mla ilgili olarak, görüfl, öneri ve soru-
¤unu göstermektedir ve ikinci bir yönetsel lar›n›z› e-mail adresimden benimle paylafla-
veya finansal krizi kald›ramaz. bilirsiniz.
118 KobiEfor Haziran 2015