Page 73 - KobiEfor_Kasim_2014

MAKALE

Gagavuzya’n›n

DR. AKKAN SUVER
Marmara Grubu Vakf› Baflkan› Türkiye’den Beklentisi
T ürkiye dünden bugüne Gagavuzya ile mü- ya’dad›r. Moldova’daki Türk sermayesi ise 315 mil-

nasebetlerinde içtenlikle davranm›fl bir
yon dolar civar›ndad›r. Yaklafl›k alt› bin kifliye Türk
firmalar› istihdam sa¤lamaktad›r. Ortaya konan or-
ülkedir. Bu münasebetler artt›kça Türk
dünyas›n›n kendine olan güveni daha da
tak ekonomik hedef ise gelecek y›l ticaret hacminin
artacakt›r.
Sovyetler Birli¤i'nin da¤›lmas›yla Gagavuzlar, 1 milyar dolara ulaflmas›d›r. Moldova ile ticaretimiz
tar›m ve tekstil sektörü a¤›rl›kl›d›r. Moldova’n›n it-
Moldova’dan ayr›larak Gagavuzya Cumhuriyeti’ni halat etti¤i ülkeler aras›nda Türkiye yedinci s›rada-
kurduklar›n› ilan etmifller, seçimler gerçeklefltire- d›r. ‹hracat›ndaki yeri dördüncü s›radad›r.
rek kendi parlamentolar›n› kurmufllard›. Moldova Gagavuzya ile iliflkilerimize gelince Gagavuz
devlet yönetimi, oluflan Gagavuzya Cumhuriyeti’ni yetkililerinin 1991’de en üst düzeyde bir ziyaret
tan›mam›fl ve taraflar aras›nda anlaflma, ancak gerçeklefltirerek bafllatt›klar› münasebetler artan
1994’te sa¤lanabilmifl ve Moldova Devleti bu tarih- bir tempoyla sürmektedir.
te bölgeye özerklik statüsü vermifltir. O günden T‹KA bu bölgede etkin bir flekilde Türkiye’yi
beri Gagavuzya özerk bir cumhuriyettir. Türkiye ilk temsil etmektedir. Su kanallar› inflaatlar›, okul ve
günden beri Gagavuzya ile iliflkilerine özen göster- hastane restorasyonlar›, teknik araç ve gereçleri-
mifl, Moldova ile de sürdürdü¤ü diplomatik yakla- nin hibesiyle T‹KA Gagavuzya’dad›r.
fl›mlar›nda uluslararas› normlara uygun davran- Nüfusu 160 bin olan Gagavuzya’n›n bugün 33 bin
maya dikkat etmifltir. Bugün Türkiye ile Moldova yurttafl› yurtd›fl›nda çal›flmaktad›r. Bunun da 25 bi-
aras›nda 1 Ocak 2013 tarihinden beri vize yoktur. ni Rusya Federasyonu’ndad›r. Türkiye’de ise 3 bin
Moldova ile Türkiye aras›nda oluflan ve tama- civar›nda Gagavuz vatandafl› çal›flmaktad›r. Üretti-
m›yla uluslararas› dikkat ve sorumluluk platfor- ¤i flarap ve tar›m ürünlerinin afla¤› yukar› tamam›
munda geliflen ve büyüyen ekonomik iliflkiler so- Rusya’ya sat›lmaktad›r. Aç›k söylemek gerekirse
nucunda ticaret hacmimiz 500 milyon dolara ulafl- Gagavuzya Moldova’dan ziyade Rusya Federasyo-
m›fl bulunmaktad›r. Bu mebla¤ okurlar›m›za kü- nu’ndan ve Türkiye’den destek beklemektedir.
çük gelmesin. Zira on y›l önce aram›zdaki ticaret Bu arada belirtmekte fayda görürüm ki Gaga-
hacmi 45 milyon civar›ndayd›. Ayr›ca unutmamak vuzya’n›n Baflkanl›¤›n› yapmakta olan Baflkan Mi-
gerekir ki Moldova küçük bir ülkedir. Önemli olan hail Formuzal, Türkiye’den daha çok ilgi bekledik-
burada Türkiye’nin varl›¤›n› ve mevcudiyetini his- lerini her f›rsatta aç›klamaktad›r. Aç›kças› Gaga-
settirmesidir. vuzlar bizi daha aktif görmek istemektedirler.
Bugün Moldova’da 250 civar›nda Türk firmas› Özetlemek gerekirse Gagavuzya Türkiye’den ya-
bulunmaktad›r. Bunlar›n altm›fl befli Gagavuz- k›n ilgi beklemektedir.

Prof.Dr. Erman
Tuncer,
Büyükelçi
Kenan ‹pek,
‹stanbul Vali
Yard›mc›s›
Kaz›m Tekin,
Engin
Köklüç›nar,
Dr. Akkan
Suver, Dr. Fatih
Saraço¤lu ve
fiamil Ayr›m,
Gagavuzya
Baflkan› Mihail
Formuzal ile
birlikte.

72 KobiEfor Kas›m 2014