Page 95 - KobiEfor_Ekim_2014

rar sa¤land›. fiimdi ise arz yönlü bir büyümeye ge- ha yüksek faiz görürse oraya gider. Ancak arz
çilmesi gerekiyor. Belki arz yönlü büyümeye ge- yönlü büyümek isteyen ekonomide ise faizler ya-
çiflte iç ve d›fl konjonktürden kaynakl› 2-3 sene geç t›r›mc› için cazip olmal›d›r. Türkiye’nin buradan
kal›nd›. Ancak teknolojiye a¤›rl›k verilerek arz yön- ç›k›fl›; özel ve de¤iflken faiz uygulamalar›d›r. Se-
lü politikalar izlenmelidir. Çünkü Türkiye’nin te- lektif faiz politikalar› ile arz yönlü büyüme ile
mel s›k›nt›s› olan cari a盤›n bertaraf›nda teknolo- uyumlu bir politika izlenebilir. KOB‹’lere veya ya-
ji ve Ar-Ge önemlidir. t›r›mc›ya faiz baflka olur, tasarruf etmek isteyen-
Teknoloji arz yönlü politikalar›n önceliklerinden lere farkl›.
biridir. Vergi muafiyetleri, teflvikler, SGK muafiyet-
leri, teknoparklara sunulan avantajlar asl›nda arz ABD B‹Z‹M FON KAYNA⁄IMIZ
yönlü büyümeye ve cari a盤a karfl› bir hamledir.
Yap›lan politikalar bu anlamda do¤rudur. Belki ABD ekonomisindeki seyrin Türkiye’ye
önümüzdeki dönem daha düflük bir büyüme çizgi- etkisi ne olur?
si olacakt›r ancak at›lmas› gereken ad›mlar bun- Fuat Erdal: Avrupa’n›n büyümesi flu anda s›-
lard›r. f›rlarda. Kriz sürecinde Türkiye’nin ihracat› yüz-
de 38’lere kadar düflmüfltü. Ayr›ca o dönem ihra-
MONTAJCILIKTAN ÇIKMALIYIZ cat pazar›n› çeflitlendirme politikalar› da bu dü-
flüflte etken oldu. Kuzey Afrika aç›l›m› önemli bir
Arz yönlü ekonomiye hangi politikalarla geliflmeydi. Ancak konjonktürel s›k›nt›lar tekrar
geçilir? yüzümüzü AB’ye dönmeye zorlad›. Son dönem-
Fuat Erdal: Arz yönlü büyüme modeline geç- lerde Almanya’dan ziyade ‹ngiltere’nin ticarette
mek belki kolay söyleniyor ancak o kadar da kolay a¤›rl›k kazand›¤›n› görüyoruz. Ancak s›f›r büyü-
bir süreç de¤ildir. Burada üreticiyi özendirmek, mesi olan bölgenin Türkiye’nin ticaretine katk›s›
üretimi art›rmak gerekiyor. Buna uygun politikala- çok fazla olmayacakt›r. ABD ekonomisi ise ticari
r›n belirlenmesi ve uzun vadede güven verecek ni- partnerlikten ziyade fon kayna¤›m›z. Dolay›s›yla
telikte izlenmesi gerekiyor. Üreticiyi, yat›r›mc›y› yüzde 4’lük bir büyümeyi hedeflen ABD bizim
veya giriflimciyi ikna edecek en önemli unsur da si- aç›m›zdan önemli. Ayr›ca siyasi olarak gerek Su-
yasi ortam ve güvendir. Ayr›ca yine bu kesime uy- riye gerek Irak pazarlar› ABD olmadan çözüle-
gun teflvik politikalar›n›n uygulanmas› gerekir. An- mez. ABD’nin içerideki ekonomi kurmaylar› da
cak Türkiye’nin de ciddi bir tasarruf sorunu var. çok s›k›laflt›r›c› bir politika izlemeyecektir. Çün-
Dolay›s›yla ilk aflamada yat›r›mc› veya giriflimci kü FED Baflkan› istihdam d›fl›nda farkl› konulara
için bürokrasinin azalt›lmas›, teflviklerin nokta at›- pek de¤inmiyor.
fl› yapacak nitelikte olmas› önemlidir. Üretimin
modeli de Türkiye için hayati bir konu. Montaj sa- PROJEC‹L‹KTE B‹R Z‹HN‹YET
nayisi yönünde geliflen bir ülkeyiz. A¤›r sanayi ül- DEVR‹M‹ YAfiADIK
kemizde azd›r. Montaj sanayisinden biraz s›yr›l-
mak, katmade¤eri sa¤lamak aç›s›ndan önemlidir. Türkiye’nin en önemli ç›k›fllar›ndan birini
Bunun olmazsa olmaz› da yetiflmifl befleri serma- zihniyet devrimi sa¤layacak deniliyordu.
yedir.” Bu zihniyet devriminde bir geliflme var m›?
Fuat Erdal: Evet bu alandaki geliflmeyi gözard›
SELEKT‹F FA‹Z POL‹T‹KASI OLMALI edemeyiz. Bu de¤iflimin ad› ise proje bak›fl aç›s›-
d›r. Art›k Türkiye’de proje yaparak kaynak sa¤la-
Arz yönlü büyüme modeline geçiflte yan veya büyüyen iflletmeler kurumlar görebiliyo-
faiz politikalar› nas›l olmal›? ruz. Bu bir zihniyet devrimidir ve Türkiye’nin ç›k›-
Fuat Erdal: Hükümet kanad› cari a盤›n finans- fl› da bu yürütülen projelerin niteli¤idir. Eskiden
man› için yabanc› yat›r›mc›n›n fonlar›na ne dere- proje üretme az oldu¤u için birçok niteliksiz pro-
cede ihtiyaç duydu¤umuzu yak›ndan bilmektedir. jeler de kaynak al›rd›. Ama art›k o kadar çok pro-
Ancak faiz konusuna biraz dikkat çekmek gereki- je var ki. ‹nce elenip s›k dokumak d›fl›nda yapaca-
yor. Faiz iki taraf› keskin bir b›çakt›r. Yani bir ta- ¤›m›z yok. Toplumumuz proje üretmede bir zihni-
raftan yat›r›mc›y› bir taraftan da tasarrufçuyu yet devrimini yaflamaya bafllad›. Kalk›nmada en
küstürmemek gerekiyor. Faiz dengesinden bah- önemli gösterge de zihniyet de¤iflimidir. Ayr›ca
sedilemez. Çünkü yat›r›mc›ya göre mi faiz olur politikalar› kifli bak›fl aç›s›ndan kurtarmak gere-
yoksa tasarrufçuya göre mi? Türkiye tasarruf kiyor. Uzun y›llar ‹ngiltere’de yaflad›m ve Türki-
oranlar› yüzde 10’larda, yat›r›mlar› ise yüzde ye’nin temel s›k›nt›s›n›n bu oldu¤una karar ver-
20’lerde olan bir ülkedir. Aradaki bofllu¤u da faiz- dim. Ülkenin geliflimi ve menfaati ilk aflamada ki-
leri yüksek tutarak kapat›yoruz. Faizlerin düflük flilerle veya sektörlerle çeliflebilir ama burada
olmas› sermaye ak›mlar›n› durdurdu¤u veya k›- tercih bireye b›rak›lmal›. Uzun vadeli programlar
s›tlad›¤›nda cari a盤›n finansman› da s›k›nt›ya yap›lmal›. Vergi politikas›n› sevmedim demekle
düflecektir. Sermayenin rengi yoktur. Nerede da- bu olmaz.
Ekim 2014 KobiEfor 95