Page 192 - KobiEfor_Haziran_2011

Sa¤l›k

Meme Kanseri

Dan›flman›m›z ve Yazar›m›z Dr. Gülsemin
Gülo¤lu, Vehbi Koç Vakf› Amerikan
Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü’nden
Operatör Dr. Canan Gürsel Uzel ile meme
kanseri, erken tan›n›n önemi, risk gruplar›
ve belirtileri üzerine konufltu. Dr. Gülsemin Gülo¤lu
Dr. Canan Gürsel Uzel guloglu_g@yahoo.com

Meme kanseri nedir ve neden önemlidir? diyet (alkol tüketiminin fazla olmas›, ya¤ içeri¤i fazla ve
Meme kanseri, memeyi oluflturan süt bezleri ve süt ka- yüksek kalorili g›dalarla beslenmek, menapoz sonras› kilo
nallar›ndaki hücrelerin düzensiz ve kontrol d›fl› büyümeleri alma), radyasyo on-çevre kirlili¤i gibi etkenler risk faktörleri-
sonucunda oluflan tümörlerdir. Kad›nlarda görülen en s›k ni belirler.
kanser meme kanseridir. Buna karfl›n kanser nedeniyle ölüm
oranlar›na bak›ld›¤›nda meme kanseri 2. ve baz› ülkelerde Meme kanseri belirtileri nelerdir?
3.s›rada yer almaktad›r. Bunun anlam› meme kanserinin çok Memede ve koltuk alt›nda sertlik, kitleler, meme flekli-
önemli bir k›sm›n›n tedavi edilebilir durumda olmas›d›r. Bafl- nin ve büyüklü¤ünün de¤iflmesi, meme derisinde renk de¤i-
ka bir istatistiksel bilgi verecek olursak dünyada her 3 daki- flikli¤i, kal›nlaflma ve portakal kabu¤u görünümünün olufl-
kada bir kad›n bu hastal›¤a yakalanmakta ve her 11 dakika- mas›, meme bafl›nda yara, sertleflme, içeri çekilme olmas›,
da bir kad›n bu hastal›k nedeni ile kaybedilmektedir. Meme meme bafl›ndan koyu renkli, kanl› ak›nt› gelmesidir.
kanseri geliflmifl ülkelerde daha s›k görülmekte ve s›kl›¤› da
giderek artmaktad›r. 2000 y›l›nda tüm dünyada bildirilen ye- Meme kanseri ile nas›l savaflabiliriz?
ni vaka say›s› 1 milyon civar›ndad›r ve bu say›n›n 2010 y›l›n- Meme kanserini tamamen önleyecek bir yöntem ne ya-
da 1.5 milyon olmas› beklenmektedir. z›k ki henüz yoktur. Ancak hastal›ktan korunmak mümkün-
dür. Korunmaktan kastetti¤imiz, hastal›k oluflmadan yürütü-
Erken tan› nedir ve neden önemlidir? len stratejiler ile hastal›¤›n oluflma olas›l›¤›n›n düflürülmesi-
Erken tan› klinik bulgular ortaya ç›kmadan hastal›¤›n ya- dir. Düzenli egzersiz ve fizik aktivite, sa¤l›kl› beslenme (ya¤-
kalanmas›d›r. Yani kitle, k›zar›kl›k, a¤r›, cilt de¤ifliklikleri, dan fakir, bol lifli ve bol sebze ve meyve), kilo almaktan ka-
meme bafl›ndan kanl› ak›nt› gibi meme kanserinin belirtileri ç›nma, alkol tüketiminin azalt›lmas›, emzirmenin teflvik edil-
ortaya ç›kmadan hastal›¤›n yakalanmas›d›r. Bu aflamada mesi, yüksek riskli ve genetik testi pozitif olanlarda, koruyu-
hastal›¤›n teflhisi ancak meme taramas›nda mamografi ve cu ilaç tedavileri ve koruyucu mastektomiler (memenin ame-
ultrasonografi ile yap›labilmektedir. Erken tan› ile hastal›¤›n liyatla boflalt›lmas›) gibi önlemler hastal›¤›n görülme olas›l›-
tedavi edilebilme olas›l›¤› artar; bu oran yüzde 90-95’e ka- ¤›n› azaltabilir.
dar ç›kar.
Erken tan› nas›l yap›labilir?
Meme kanseri riski nedir? Kimler riskli gruptad›r? Erken tan›da kullan›lan en iyi yöntem tarama mamogra-
En büyük risk kad›n olmakt›r. Risk faktörü olan kad›n- fisidir. Ancak mamografi her yaflta uygulanmaz bunun nede-
lar›n mutlaka bu hastal›¤a yakalanacaklar› söylenemez, bu- ni gençlerde meme dokusu fazla s›v› içerdi¤inden mamog-
na karfl›n hiç risk faktörü tafl›mayan kad›nlarda da meme rafide görüntü net olmaz, bulan›k ve buzlu cam görüntüsü
kanseri oluflabilir. Kabaca risk faktörlerini flöyle s›ralayabi- hakimdir. Yafl ilerledikçe meme dokusunun suyu azal›r bu
liriz; Ailede bu hastal›¤›n olmas› (anne, kardefl, teyze, hala, da görüntünün netleflmesine neden olur. 40 yafl ve üzerin-
büyükanne v.s.), co¤rafya (Kuzey Amerika, Kanada, ‹skan- de mamografi meme kanseri tan›s› için güvenle kullanabile-
dinavya, ‹ngiltere’de s›k, Akdeniz’de orta ve Asya, Afri- ce¤imiz bir tetkiktir. Meme kanseri s›kl›¤› yafl ilerledikçe art-
ka’da daha nadir olarak görülür), ileri yafl (ileri yafllarda maktad›r fakat genç yafllarda da bu hastal›¤a giderek artan
hastal›¤a yakalanma olas›l›¤› artar, 55 yafl civar› meme kan- bir s›kl›kta rastlamaktay›z. 20 yafl ve üzerinde her ay kendi
serinin en s›k görüldü¤ü zamand›r) hormonal faktörler (ilk kendine meme muayenesi, 35 yafl ve üzerinde y›ll›k doktor
adetin erken yaflta olmas›, menapoz yafl›n›n geç olmas›, kontrolleri ve ultrasonografi, 40 yafl ve üzerinde tarama ma-
do¤um yapmam›fl olmak ve ilk do¤umu ileri yaflta yapmak, mografileri yap›lmas› fleklinde tarama ile erken tan› müm-
menapoz sonras› 5 y›ldan uzun süre ile hormon kullanmak) kündür.

192 KobiEfor Haziran 2011