Page 6 - KobiEfor Ekim 2025

EDİTÖR

TÜRKİYE’NİN İMTİHANI:
YENİ ÇAĞIN DOĞUM SANCILARI
nsanlık tarihi, dönem dönem büyük kırıl- politikada değişken dengeler bu sürecin doğal
malara sahne olmuştur. ‘Politik’ ve ‘Eko-
parçalarıdır. Bu minvalde, önümüzdeki süreçte
nomik’ gelişim anlamında; Sanayi
Devrimi nasıl ki üretim biçimlerini, şehirleşmeyi ülkemizi bekleyen şu dönüşüm alanları daha
net görünmektedir:
ve sosyal hayatı kökten değiştirdiyse; bugün de •Enerji Politikaları: Yenilenebilir kaynaklara
yapay zekâ, dijitalleşme, iklim krizi ve enerji sa- yönelim ve enerji verimliliği yatırımları kaçınıl-
vaşları, benzer bir dönüşümün işaretlerini ver- mazdır.
mektedir. Bu süreci anlamak için kullanılan •Bölgesel Ekonomi: Avrupa, Orta Doğu ve
Dr. Nurdan Sönmez “doğum sancısı” metaforu, aslında mevcut sis- Asya arasında köprü olan Türkiye, bölgeselle-
temin çökerken yeni bir düzenin doğmakta ol- şen ticaretin merkezinde rol üstlenebilir.
nurdansonmez@kobiefor.com.tr
duğunu göstermektedir. •Dijital Dönüşüm: Yapay zekâ ve dijital eko-
Yeni dünyanın doğum sancılarının en belir- nomi, ulus devletlerin sınırlarını zorlarken Tür-
gin alanları şunlardır: kiye’nin genç nüfusu avantaj olabilir.
•Teknolojik Devrim: Yapay zekâ, otomasyon •Çok Boyutlu Güvenlik: İklim değişikliği,
ve biyoteknoloji, sadece üretimi değil; siyaset- gıda güvenliği ve siber saldırılar, Türkiye’nin gü-
ten hukuka, kültürden eğitime kadar tüm alan- venlik politikalarının yeni boyutlarını oluştura-
ları yeniden biçimlendiriyor. İnsan emeği, tarih caktır.
boyunca hiç olmadığı kadar sorgulanıyor. Her doğum sancısı zordur; her artçı şok yıp-
•İklim Krizi ve Enerji Savaşları: Küresel ratıcıdır. Ancak bu sancılar, insanlığın ve Türki-
ısınma, su kıtlığı ve enerji darboğazı, devletler ye’nin daha dengeli, dayanışmacı ve yenilikçi bir
arası yeni gerilimlerin temel kaynağına dönü- geleceğe yürümesi için zorunlu bir geçiştir.
Bugün kritik soru şüyor. Fosil yakıta dayalı model çatırdarken; Bugün kritik soru şudur:
şudur: Türkiye, bu yeşil dönüşüm geleceğin tek alternatifi haline Türkiye, bu sancılı dönüşüm sürecinde krizi
sancılı dönüşüm geliyor. fırsata çevirecek vizyoner adımlar atabilecek
•Toplumsal Hareketlilik ve Göç: Savaşlar,
sürecinde krizi fırsata ekonomik eşitsizlikler ve iklim kaynaklı göçler, mi?
Yanıt, yalnızca ekonomi politikalarında değil;
çevirecek vizyoner toplumların dokusunu değiştiriyor. Kültürel ge- siyasal kültürde, demokratik kurumlarda ve
adımlar atabilecek mi? rilimler, siyasi kutuplaşmayı artırıyor. toplumsal dayanışmada da aranmalıdır. Çünkü
Örneğin; yeni revize Bu unsurlar, eski dünyanın çözülüşünü hız- yeni dünya düzeni, yalnızca güçlü devletlerin
landırırken yeni dünyanın zorunlu temellerini
edilen OVP 2026-2028 atmaktadır. değil, aynı zamanda vizyon sahibi toplumların
yeni çağın hedeflerine Artçı Siyasi Şoklar: Eski Düzenin Sarsıntıları da eseri olacaktır.
Bu bağlamda KobiEfor’un Ekim sayısında
önlem olabilecek mi? Doğum sancıları tek başına değil, artçı si- Kapak dosyamızda ele aldığımız Orta Vadeli
Yanıt, yalnızca ekonomi yasi şoklarla birlikte yaşanıyor. Küresel siya- Program (OVP) dikkatle okunmalıdır. 1960 yı-
setteki bu dalgalanmaların belirsizliğinde;
politikalarında değil; halklar, hızlı çözümler vaat eden popülist söy- lında hayata geçirilen Beş Yıllık Kalkınma Plan-
siyasal kültürde, lemlere yöneliyor. ABD’den Avrupa’ya, Latin ları kapsamında, 2006-2007 yıllarından beri
demokratik Amerika’dan Asya’ya kadar birçok ülkede ben- revize edilerek uygulanan OVP’lerin bu 2026-
kurumlarda ve zer popülist dalgalar yükseliyor. 2028 versiyonu yeni çağın hedeflerine önlem
İttifaklar yeniden tanımlanıyor. Örneğin; olabilecek mi? Çünkü açıklanan her hedef, kü-
toplumsal Soğuk Savaş sonrası şekillenen bloklar artık resel dönüşümün dayattığı yeni koşullar çerçe-
dayanışmada da geçerliliğini yitiriyor. NATO, AB, BRICS gibi olu- vesinde şekillenmektedir. Ayrıca 26 yıldır
aranmalıdır. Çünkü şumlar yeniden konumlanıyor. Birleşmiş Mil- gündemimizde yer alan Organize Sanayi Böl-
yeni dünya düzeni, letler (BM) başta olmak üzere küresel geleri (OSB), enerji yatırımlarından dijitalleş-
kurumların etkinliği tartışmalı hale geliyor. meye, ihracattan güvenlik stratejilerine kadar
yalnızca güçlü bu yeni çağın merkezinde yer almaktadır.
devletlerin değil, Uluslararası hukuk, yeni tehditler karşısında Yan dosya ve özel incelemelerimizde ise; fi-
yetersiz kalıyor. Bu tür küresel kurumsal krizler,
aynı zamanda evrensel insani değerleri basite indirgiyor. Sa- nans dünyasında dijital ekosistem, lojistikte de-
vizyon sahibi vaşların yanı sıra siber saldırılar, iklim felaket- polama sistemlerinin evrimi, bulut bilişim
toplumların da leri ve gıda krizleri güvenlik tanımının teknolojileri ve güvenlik stratejileri gibi konular
sizleri bekliyor. Ayrıca CERN’den bilim, akademi,
eseri olacaktır. merkezine yerleşiyor. ‘Güvenlik Paradigma-
ları’ndaki değişimler insanlığı ürkütüyor. teknoloji ve bilişim, siyaset, üretim ve iş dünya-
Bu şoklar, yeni düzenin habercisi olduğu sından STK vb. oluşan değerli yazarlarımızın da
kadar, eski dünyanın artık sürdürülemez oldu- görüşlerinden bu yansıları alabilirsiniz.
ğunu da gösterirken insanlık, yeni düzenin ka- Ve son olarak; Cumhuriyetimizin 102. yı-
çınılmaz olarak üreteceği canavar türünün lında başta büyük Önderimiz Mustafa Kemal
nasıl bir silüette geleceğinden ürküyor. Atatürk olmak üzere tüm silah arkadaşlarını,
Küresel doğum sancılarının yansımaları gazilerimizi ve şehitlerimizi rahmet ve minnetle
Türkiye’de de güçlü şekilde hissediliyor. Ekono- anıyor; 29 Ekim Cumhuriyet Bayramımızı kut-
mide dalgalanmalar, siyasette kutuplaşma, dış luyoruz.

6 KobiEfor Ekim 2025