Page 43 - KobiEfor_Agustos_2015
P. 43
UZMAN ‹SO ‹kinci 500’de Yeralan
Sanayi Kurulufllar›n Katmade¤er
ve Ar-Ge Performanslar›
‹ stanbul Sanayi Odas›’n›n (‹SO), her y›l gerçeklefltirdi¤i “Türkiye’nin Birinci ve ‹kinci
500 Büyük Sanayi Kuruluflu” araflt›rmalar› geçti¤imiz günlerde kamuoyu ile payla-
fl›lm›flt›. Bu yaz›mda, araflt›rman›n katmade¤er yaratmada ve Ar-Ge harcamalar›-
na iliflkin bölümlerinde yeralan bilgileri ve de¤erlendirmelerimi sizlerle paylafl-
mak istiyorum;
Teknoloji Yo¤unluklar›na Göre Yarat›lan Katmade¤erin Da¤›l›m› (%)
Tabloda, teknoloji
yo¤unluklar›na gö-
re yarat›lan katma-
de¤er baz›nda yera-
lan veriler incelen-
di¤inde; teknoloji
ile yaratabildi¤imiz
katmade¤erin tat-
min edici olmaktan
H‹LM‹ DEVEL‹ uzak oldu¤unu gös-
teriyor.
hilmideveli@gmail.com Yarat›lan katmade-
¤er itibar›yla en
yüksek pay› yüzde
45 ile düflük tekno-
loji yo¤unluklu sanayi grubu al›yor. Bu grubun 2013 y›l› pay› yüzde 45.8’di. ‹kinci 500
Bu yaz›mda, içinde yarat›lan katmade¤er itibar›yla en yüksek ikinci pay yüzde 26.1 ile orta-düflük
teknoloji yo¤unluklu sanayiler grubunun. Bu grubun 2013 y›l› pay› yüzde 26.2 olarak
araflt›rman›n görülüyor. 2013 y›l›nda orta-yüksek teknoloji yo¤unluklu sanayiler grubunun pay› yüz-
de 23.4 iken 2014 y›l›nda yüzde 24.6’ya yükselmifl durumda. Yüksek teknoloji yo¤un-
katmade¤er luklu sanayiler grubunun pay› ise 2013 y›l›nda yüzde 4.6 iken 2014 y›l›nda yüzde 4.3’e
yaratmada ve inmifl durumda.
Ar-Ge ‹kinci 500 Büyük Sanayi Kuruluflu’nda Ar-Ge harcamalar›na bakarsak;
harcamalar›na Anket Verileri
iliflkin 2013 2014
bölümlerinde Ar-Ge Harcamalar› (TL) 172.797.594 223.435.174
yeralan bilgileri ve Ar-Ge Harcamalar› / Üretimden Sat›fllar (%) 0.27 0.31
de¤erlendirmelerimi
Sanayi kurulufllar›n›n gelirlerinden Ar-Ge harcamalar›na ay›rd›klar› pay, önceki y›la
sizlerle paylaflmak göre çok az artm›fl görünse de hala oldukça düflük düzeyde. Bir baflka ifade ile flirket-
lerin üretimden sat›fllar›ndan Ar-Ge harcamalar›na ay›rd›klar› pay sadece yüzde 0.3
istiyorum. tekabül ediyor. Oysa geliflmifl sanayi ülkelerinde flirketlerin üretimden sat›fllar›ndan
Ar-Ge harcamalar› için ay›rd›klar› pay yüzde 6-8 aras›nda de¤ifliyor.
Her iki bilgi ve veriyi de bir önceki y›l verileriyle k›yaslad›¤›m›zda; teknoloji yo¤unluk-
lar›na göre yarat›lan katmade¤er aç›s›ndan ve gelirlerinden Ar-Ge harcamalar›na
ay›rd›klar› pay, önceki y›la göre çok cüzi bir miktar artm›fl görünse de hala oldukça
düflük düzeyde. Örne¤in; yüksek teknolojiyi ele ald›¤›m›zda yüzde 4.6’dan yüzde 4.3’e
bir gerileme var. Bir baflka çarp›c› örnek de Ar-Ge’de;
‹kinci 500 Sanayi Kurulufllar›’n›n gelirlerinden Ar-Ge harcamalar›na ay›rd›klar› pay sade-
ce yüzde 0.31. Bu sonuçlara göre; gerek ilk gerekse ikinci 500’de yeralan sanayi kuru-
lufllar›m›z›n ‘Teknoloji Yo¤unluklar›na Göre Yarat›lan Katmade¤er ve Ar-Ge Harcamala-
r›’na ay›rd›klar› pay yönüyle performanslar›n›n düflük düzeyde kald›¤› görülmekte...
Bunun nedenlerini ‹SO Baflkan› Erdal Bahç›van; “Teknolojik geliflmeye ve yenilikçili-
¤e ivme kazand›rmak için önemli tedbirlerin al›nmaya ve teflviklerin sa¤lanmaya bafl-
land›¤› bir ortamda toplumsal alg›n›n ve beraberinde s›nai davran›fl biçiminin ve inan-
c›n da de¤iflmesi gerekli. Paran›n kolay kazan›ld›¤›, çok fazla zahmete girmeden yük-
sek karlar, rantlar elde edildi¤i bir ekonomik yap› yenilikçilik ikliminin geliflimi için
uygun de¤il. Bunun için Ar-Ge harcamalar›n›n GSYH içinde yükseltilmesi, yeni tekno-
lojilerin daha kolay yayg›nlaflabilmesi için yasal düzenlemelerin yap›lmas›, devlet yar-
d›mc›lar›n›n, kamu ihale ve vergi sistemlerinin araflt›rma ve inovasyona yönelik ola-
rak yeniden yap›land›r›lmas›, fikri haklar›n korunmas› ve araflt›rmac›lar için uygun
altyap› ve ortam›n sa¤lanmas› gerekiyor” sözleriyle cevapland›r›yor.
A€ustos 2015 KobiEfor 43
