Page 128 - KobiEfor_Agustos_2015

SA⁄LIK

Çölyak Hastal›¤›

Nedir?

Dan›flman›m›z ve Köfleyazar›m›z Dr. Gülsemin Gülo¤lu,
Vehbi Koç Vakf› Amerikan Hastanesi’nden Gastroenteroloji
Dr. Gülsemin Gülo¤lu
Uzman› Dr. Yekta Kiflio¤lu ile çölyak hastal›¤›, belirtileri guloglu_g@yahoo.com
ve tedavisi üzerine konufltu.

Çölyak hastal›¤› nedir? Sebebi nedir? bir yak›nma olmayabilir, baz› kan tetkiklerinden
Çölyak hastal›¤› bu¤day, arpa, çavdar ve yulafta (Demir eksikli¤i) flüphelenilerek tan›ya gidilir. Daha
bulunan ‘Gluten’ ad› verilen bir cins proteine karfl› ileri vakalarda ishal, kilo kayb›, gaz, kemik erimesi
ince barsakta geliflen afl›r› immun reaksiyondur. gibi belirtiler olur. Çölyak hastal›¤›nda fleker has-
Bu reaksiyon sonucu ince barsak dokusunda de¤i- tal›¤›, hipotiroidi, eklem a¤r›s›, depresyon, baz› cilt
fliklikler olur ve g›dalar yeterince emilemez. Bu ve karaci¤er hastal›klar› daha s›k görülür.
hastal›¤a neyin sebep oldu¤u, niçin baz› insanlar›n
daha fazla immun reaksiyon verdi¤i henüz bilin- Önlemek mümkün mü?
memektedir. Hastal›¤›n sebebi belli olmad›¤› için önlenmesi
de sözkonusu de¤ildir. Ancak belirtiler ortaya ç›k-
Kimlerde s›k görülür? madan yakalanan vakalarda beslenme önerileri ile
Tarihte Milat’tan Önce 2. yüzy›lda ilk kez bu has- yak›nmalar›n ortaya ç›kmas› önlenebilir. Çölyak
tal›ktan Kapadokya’da Aretaeus bahsetmifltir. Ku- hastalar›n›n birinci derece akrabalar›nda hastal›k
zey Avrupa’da s›k görülmesi genetik faktörlerin araflt›r›lmal›d›r.
önemli oldu¤unu gösterir. Çölyak hastal›¤› olma
riski ile ba¤›fl›kl›k sistemini etkileyen genlerin ilifl- Tan› nas›l konur?
kisi vard›r (HLA DQ2). Hastal›k her yaflta ortaya ç›- Belirtilerden veya kan tahlillerinden flüpheleni-
kabilir ve cinsiyet fark› yoktur. len hastalarda baz› antikor testleri ve ince barsak
biyopsisi tan› koydurur. Antikor testleri (IgA en-
Belirtileri nelerdir? domysial ve IgA tissue transglutaminase) çölyak
Belirtiler de¤ifliklik gösterir. Hafif vakalarda hiç hastalar›n›n yüzde 90’›ndan fazlas›nda bulunur ve
çölyak olmayanlarda çok nadir saptan›r. ‹nce bar-
sak biyopsisi ise endoskopi ile ince barsaktan al›-
Dr. Yekta
Kiflio¤lu n›r. Bu ifllem sakinlefltirici ile yap›ld›¤› için hastalar
hiç bir s›k›nt› çekmezler.
Tedavi nas›l yap›l›r?
Tedavi için diyet yeterlidir. Herhangi bir ilaca ge-
rek yoktur. Çölyak hastalar› çok s›k› bir flekilde ve
kesinlikle glutensiz beslenmelidirler. Bu diyet
ömür boyu olmal›d›r. Bu¤day, arpa, çavdar ve yulaf
unu içeren hiç bir besin tüketilmemelidir. Bunlar›n
yerine m›s›r, patates, pirinç veya soya unu ile ek-
mek, pasta vb. yap›labilir. Ayr›ca birçok haz›r g›da-
da gluten içeren katk› maddeleri olabilir, hastala-
r›n bunlara dikkat etmesi gerekir.
Beslenme ile ilgili daha genifl bilgi almak ve
glutensiz üretilen besinleri yak›ndan takip edebil-
mek için baz› yararl› dernek ve site isimleri;
www.colyak.org.tr, turk-celiac@yahoogroups.com,
EGE ÇÖLYAKLA YAfiAM DERNE⁄‹’nin yay›n› GLU-
TENS‹Z YAfiAM DERG‹S‹ ve telefonu: 0232 469 45
35 say›labilir.

128 KobiEfor A€ustos 2015