Page 153 - KobiEfor_Kasim_2014

Sa¤l›k

Burun Damlas›

Ba¤›ml›l›¤›

Dan›flman›m›z ve Yazar›m›z Dr. Gülsemin Gülo¤lu, Vehbi Koç
Vakf› Amerikan Hastanesi Kulak Burun Bo¤az Bölümü’nden
Doç.Dr. Tan Ergin ile burun damlas› ba¤›ml›l›¤› ve tedavisi Dr. Gülsemin Gülo¤lu
guloglu_g@yahoo.com
üzerine konufltu.

Burun damlas› ba¤›ml›l›¤› daha çok fliflmeleridir.
nedir? Tan
Burun t›kan›kl›¤› nezle, sinüzit ve Ergin Ba¤›ml›l›¤›n tedavisi
alerji gibi birçok nedene ba¤l› ola- nas›l yap›l›r?
rak çok s›kça rastlad›¤›m›z bir flika- Burun damlas› ba¤›ml›l›¤› (rhini-
yettir. Burun aç›c› damlalar (xsilo- tis medicamentosa) tan›mland›ktan
metazolin hidroklorür, oksimetazo- sonra hastan›n yapmas› gereken ilk
lin ve tetrahidrazolin HCL içerenler) fley burun damlas›n› kullanmay› b›-
birkaç dakika içerisinde burunu rakmas›d›r. Asl›nda al›flkanl›k gelifl-
açarak hastan›n rahat nefes alma- tikten sonra burun damlas›n›n b›ra-
s›n›, gece rahat uyumas›n› sa¤layan k›lmas› süreci oldukça zordur. Has-
burun damlalar›d›r. Etkilerini bu- tan›n günlük hayat kalitesi genellik-
run içerisindeki fliflli¤i gidererek ve le oldukça bozulur ve uyku düzen-
konka ismini verdi¤imiz burun etini sizli¤inden, konsantrasyon bozuklu-
küçülterek gerçeklefltirirler. ‹lk ¤una, tat alamamadan bafla¤r›s›na
kullan›mlar›nda yaklafl›k 6-8 saat kadar birçok sorun günlük hayat
kadar etkileri sürmekte, bu sürenin stresi içerisinde hastay› zorlamak-
sonunda ise semptomlar yeniden tad›r. Ba¤›ml›l›¤›n terkedilmesi sü-
ortaya ç›kmaktad›r. Kullan›m› tav- reci en az bir-iki hafta sürmektedir;
siye edilen 5-7 gün içerisinde as›l bu esnada geçirilen nezle, grip veya
hastal›k tedavi olursa art›k burun sinüzit gibi bir üst solunum yolu en-
aç›c› damlalara gerek duyulmaz. S›k enfeksiyon feksiyonu herfleyi bozmakta süreci bafla tafl›yabil-
geçiren, a¤›r alerjisi olanlar ve burun damlas›n›n mektedir. E¤er hasta sab›rl› olmaz ve direnci ça-
getirdi¤i konforu ö¤renen hastalar ne yaz›k ki bu- buk k›r›l›rsa ba¤›ml›l›ktan kurtulmas› da mümkün
run t›kan›kl›¤› flikayeti tekrar baflgösterdi¤inde olmamaktad›r. Ba¤›ml›l›k yapan ve içeri¤inde xsi-
hemen ilac› kullanma e¤ilimi göstermektedir. lometazolin hidroklorür, oksimetazolin ve tetra-
Bafllang›çta haftada bir kez gibi oldukça masum hidrazolin HCL (otrivine, xylo-comod, iliadin, bur-
bir kullan›m gözlenirken zaman içerisinde kulla- nil) olan damlalar›n b›rak›lma sürecinde damla
n›m s›kl›¤› artmaktad›r. Bunun sebebi ise kulla- birdenbire kesilebilir veya doz göreceli olarak
n›m artt›kça ilac›n etki süresinin k›salmas›d›r. azalt›larak b›rak›lmaya çal›fl›labilir. “cold turkey”
Belirli bir eflik geçildi¤inde ise hasta burun dam- olarak adland›r›lan birdenbire ilac›n kullan›m›n›n
las› kullanmadan rahat nefes alamamaya ve evin- b›rak›lmas› en etkin yöntem olmakla birlikte has-
de, iflyerinde, çantas›nda, arabas›nda ilac› bulun- talar›n ancak çok az bir k›sm› (yüzde 5-10) bunu
durmaya bafllar; onsuz bir haftasonu geçiremez baflarabilmektedir. Ba¤›ml›l›¤›n as›l nedeni bu-
ve tatile gidemez. Hastalar›n birço¤u çevrelerinde rundan nefes alma iste¤i oldu¤undan konka ismi
ki tüm eczanelerin yerini ezbere bilirler. Bu duru- verilen burun etlerinin cerrahi müdahaleler ile kü-
ma ilaçla geliflmifl burun t›kan›kl›¤› anlam›nda çültülerek rahat nefes al›nmas›n›n sa¤lanmas› en
“rhinitis medicamentosa” ismi verilmektedir. Te- radikal yaklafl›md›r. Yukar›da bahsedilen tedavi-
mel mekanizma bafllang›çta ilaç ile küçülen kon- lerden baflar› sa¤lanamad›¤› takdirde ‘konka’lar›n
ka ismi verilen burun etlerinin reaksiyoner olarak küçültülmesi ifllemine baflvurulur.

152 KobiEfor Kas›m 2014