Page 198 - KobiEfor_Haziran_2011
P. 198
UZMAN ‹fiYER‹NDE DUYGASAL TAC‹Z-
MOBB‹NG
B u say›m›zda son zamanlarda sald›rgan eylemler ve psikolojik sald›-
farkl› konu bafll›klar›nda günde-
r›lar, mobbing dinamiklerinin harekete
me gelen iflyerinde duygusal ta-
geçti¤ini gösterir. Belirtileri; insanlar
ciz, teknik kelime karfl›l›¤› ile
lentiler ç›kar›l›r, kararlar›n›z sürekli
mobbing konusuna yer veriyoruz. arkan›zdan kötü konuflur, as›ls›z söy-
sorgulan›r, özgüveninizi olumsuz etki-
Mobbing Nedir? leyen bir ifl yapmaya zorlan›rs›n›z.
Kelime anlam› ile psikolojik fliddet, 4. Kurumsal güç aflam mas›: Yönetim,
bask›, kuflatma, taciz, rahats›z etme ikinci aflamada do¤rudan yer almam›fl-
veya s›k›nt› vermektir. Mobbing, duy- sa da durumu yanl›fl yarg›layarak, bu
gusal bir sald›r› fleklidir. Hedefi ise ifl- negatif döngüde iflin içine girer ve kur-
yerindeki kifli veya kifliler üzerinde sis- ban, örgütlü ve kurumsal bir güçle bafl
tematik bask› yaratarak, ahlaka uyma- etmek zorunda b›rak›l›r. Belirtileri; si-
yan yaklafl›mlarla kendilerinin ifl per- zin için hiçbir özel görev yoktur, sür-
formanslar›n› ve dayanma güçlerini dürmeniz için anlams›z ifller verilir, sa-
yok ederek, iflten ayr›lmaya zorlamak- hip oldu¤unuzdan daha az nitelik ge-
t›r. Mobbing özellikle hiyerarflik bir ya- rektiren ifller verilir, ifliniz sürekli de-
p›laflman›n oldu¤u gruplarda, kontro- ¤ifltirilir, özgüveninizi etkileyecek fle-
KADR‹ DEM‹R lün zay›f oldu¤u kurumlarda güçlünün kilde ifller verilir.
5. ‹fline son verilme aflamas›: Kovul-
altta kalanlara psikolojik yollardan
kadri.demir@poldy.com.tr bask› yapmas›d›r. madan sonra, duygusal gerilim ve onu
izleyen psikosomatik hastal›klar de-
Tarihçesi: vam eder. Ma¤dur iflini b›rakmakla da
Bu kavram duygusal taciz anlam›nda psikolojik fliddet bask›s›ndan kurtula-
“Mobbing” ilk olarak 1984’te ‹sveç’te “‹fl Hayat›n- maz.
da Güvenlik ve Sa¤l›k” konulu bir ra- Mobbing, geliflmifl ülkelerde cinsel ta-
hakk›nda k›sa bir porun içinde Heinz Leymann taraf›n- cizin de önüne geçmifl olan bir psiko-
dan ortaya at›ld›. ‹flyerinde duygusal lojik sald›r› flekli olarak görülmektedir.
e¤itimle tüm taciz daha öncelerden beri meydana Genel olarak üst düzey yönetim kadro-
gelmekte olan bir durum olmas›na su taraf›ndan uygulanmaktad›r. Araflt›r-
çal›flanlar›n bu karfl›n, 1984’te yaz›lan bu rapor için malar “mobbing” ma¤durlar›n›n ço¤u-
araflt›rmalar›n bafllad›¤› 1982 y›l›na ka- nun otuzlu yafllarda, iyi e¤itimli hatta
kavram ve dar gündeme bilimsel olarak getirilme- yüksek lisans, doktora gibi dereceleri-
mifltir. Leymann, “mobbing”in, bir ve- nin oldu¤unu göstermektedir. Parlak
davran›fl flekliyle ya birkaç kifli taraf›ndan, di¤er kifli ve- kariyeri olan bu kimseler, eski tarz yö-
tan›flmas› ya kiflilere, sistematik biçimde düfl- neticiler için bir tehdit oluflturmaktad›r,
manca ve ahlak d›fl› uygulamalarla or-
bu nedenle saf d›fl› b›rak›lmal›d›r.
sa¤lanmal›d›r. taya ç›kan “psikolojik fliddet” veya Ne Yapmal›y›z?
“psiko-terör” oldu¤unu vurgulamakta-
Uzmanlar d›r. Leymann, mobbingi süreç olarak Öncelikle “mobbing” hakk›nda k›sa bir
befl aflamada de¤erlendirmifltir: e¤itim ile tüm çal›flanlar› bu kavram ve
mobbing 1. Tan›mlama aflamas›: Bafllang›ç ve davran›fl flekli ile tan›flmas›n› sa¤lama-
önemli aflamad›r. Bu aflamada, kur- lar›d›r. Bir politika oluflturulup yaz›l›
(duygusal ban; “zor”, “asi”, “muhalif”, “öteki” hale getirilmeli ve çal›flanlar›n kat›l›m›
veya psikolojik sorunlar› olan biri ola- sa¤lanmal›d›r. Kötü bir çal›flma orta-
sald›r›) rak damgalan›r. Yönetimin yanl›fl yar- m›ndan ayr›cal›ks›z tüm çal›flanlar›n
g›s› ve tarafl› tutumu, bu negatif dön- korunmas›, duygusal tacizin tan›mlan-
sendromuna güyü h›zland›r›r. Hemen her zaman, mas›, bu olgunun y›k›c› oldu¤unun
bunun sonunda, iflten kovulma, yer resmen ilan edilmesi, duygusal tacizin
yakalanan bir de¤ifltirmeye zorlanma veya zorunlu ihbar olarak kabul edilmesi konular›n›
istifa vard›r. Belirtileri; sözünüz kesilir, içerecek altyap› oluflturulmal›d›r.
kiflinin topluma yapt›¤›n›z ifl sürekli elefltirilir, jest ve Mobbing her iflyerinde ve her tür kuru-
maliyetinin, y›ll›k bak›fllarla iliflki kesilir, yaz›l› ve tele- luflta olabilir. Uzmanlar mobbing (duy-
gusal sald›r›) sendromuna yakalanan
fonda tehditler ve benzeri durumlar
gelirinden fazla görülebilir. bir kiflinin topluma maliyetinin, y›ll›k
2. Anlaflmazl›k aflamas›: Kritik bir olay-
gelirinden fazla oldu¤unu belirtiyorlar.
oldu¤unu la, bir anlaflmazl›kla, karakterize edilir. Ac› olan, geliflmekte olan ülkelerde
Henüz mobbing de¤ildir fakat mob-
çok say›da çal›flan›n benzer durumda
belirtiyorlar. bing davran›fl›na dönüflebilir. Belirtile- olmas› ve bunun ciddi anlamda psiko-
ri; çevrenizdeki insanlar sizinle konufl- somatik rahats›zl›klara neden olabile-
maz, size di¤erlerinden ayr›lm›fl bir ifl- ce¤inin bilinmesidir.
yeri verilir, sizinle iliflkiye geçmeleri Mobbingsiz günlerin sizlerle olmas›n›
yasaklan›r, sanki orada de¤ilmiflsiniz diliyorum.
gibi davran›l›r.
3. Sald›rganl›k aflamas›: Bu aflamada Sevgi ve sayg›lar›mla.
198 KobiEfor Haziran 2011
